با این فرض که تمام شرایط گیاهی و محیطی مناسب باشند، بهدست آوردن شرایط مطلوب مستلزم تنظیم تراکم در واحد سطح و افزایش کارآیی مصرف نور میباشد. بنابراین بهمنظور بررسی خصوصیات فنولوژیکی و فیزیولوژیکی سه هیبرید زودرس، متوسطرس و دیررس ذرت در 7 تراکم مختلف، آزمایشی در سال زراعی 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیپهای رشدی شامل 1V= رقم دیررس (704)، 2V= رقم متوسطرس (504) و 3V= رقم زودرس (260) در 7 تراکم 30=1D، 50=2D، 70=3D، 90=4D، 110=5D، 130=6D و 150=7D هزار بوته در هکتار در آزمایشی بهصورت طرح کرتهای نواری در سه تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که فاکتور تراکم اثر معنیداری بر طول دوره رشد گیاه و اثر متفاوتی بر روند تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص و دوام سطح برگ داشت. رسیدن به شاخصهای مطلوب برای رقم دیررس در تراکم 3D، برای رقم متوسطرس در تراکم 4D و برای رقم زودرس در تراکم 5D بهدست آمد. با افزایش تراکم شاخص سطح برگ، میزان کارآیی مصرف نور و ماده خشک افزایش یافت. در تراکمهای بالاتر از حد مطلوب فاصله زمانی بین گردهافشانی و کاکلدهی افزایش یافت ولی طول دوره رشد در گیاه کاهش یافت. این بررسی نشان داد که شاخصهای فنولوژیکی و فیزیولوژیکی مطلوب به تیپ رشد گیاه، تراکم و کارآیی مصرف نور بستگی دارد. بهطوریکه برای رقم دیررس با طول دوره رشد بیشتر میتوان تراکم را کمتر در نظر گرفت و برای رقم متوسطرس و زودرس، تراکم را افزایش داد.