TY - JOUR ID - 2533 TI - تحلیل وضعیت عملکرد و رابطه آن با سطح برگ در مزارع گندم بر اساس روش‌های درون‌یابی (مطالعه موردی: مزرعه نمونه ارتش استان گلستان) JO - پژوهش‌های تولید گیاهی JA - JOPP LA - fa SN - 2322-2050 AU - محمدی احمد محمودی, اسماعیل AU - کامکار, بهنام AU - عبدی, امید AD - دانشجو AD - هیات علمی AD - کارشناس ارشد Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 22 IS - 2 SP - 47 EP - 69 KW - شاخص سطح برگ KW - کریجینگ KW - نیم تغییرنما KW - اختلاف عملکرد DO - N2 - سابقه و هدف: در علومی مانند بوم‌شناسی که در آن‌ مقدار اندازه‌گیری شده یک کمیت در یک محدوده معین پردازش می‌شود، تخمین مقادیر متغیرها در مکان و زمان خاص با استفاده از داده‌های موجود از همان متغیر و یا بکار بردن اطلاعات متغیرهای دیگر متداول می‌باشد. در مطالعات جغرافیایی برداشت اطلاعات اغلب به صورت نقطه‌ای است. معمولا ضرورت دارد اطلاعات حاصل به کل نقاط تعمیم داده شود که این امر به‌وسیله روش‌های درون‌یابی انجام می‌گیرد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش با استفاده از روش‌های مختلف درون‌یابی زمین‌آماری و برخی روش‌های درون‌یابی قطعی، تغییرات مکانی مقادیر شاخص سطح برگ در اواخر مرحله پنجه‌زنی و مرحله تورم غلاف برگ پرچم و همچنین مقادیر عملکرد گیاه گندم در سطح مزارع گندم مزرعه ارتش استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور تعداد 101 نمونه گیاهی در سال زراعی 91-1390 از مزارع تهیه شد و متغیرهای ذکر شده اندازه‌گیری شدند. معیارهای ارزیابی در این پژوهش، میانگین مطلق خطا، میانگین انحراف خطا و ریشه دوم میانگین مربعات خطا بودند که بر اساس روش اعتبارسنجی تقاطعی محاسبه شدند.یافته‌ها: تجزیه و تحلیل نیم‌تغییرنماها نشان داد که مدل‌های کروی، دایره‌ای و نمایی بهترین برازش را از متغیرهای گیاهی داشتند. نتایج بدست آمده بر اساس مدل‌های درون‌یابی منتخب نشان داد که علی‌رغم انتظار، عملکرد گیاه گندم در مزرعه نمونه ارتش نوسان قابل‌توجهی دارد، به‌نحوی که عملکرد این مزارع از 876/2 تا 453/6 تن در هکتار و شاخص سطح برگ در اواخر مرحله پنجه‌زنی و در مرحله تورم غلاف برگ پرچم به‌ترتیب از 304/0 تا 317/2 و 66/2 تا 049/6 مترمربع در مترمربع نوسان دارند. توجه به داده‌های عملکرد و ضرایب همبستگی بین عملکرد و شاخص سطح برگ مبین آن است که اختلاف قابل‌توجه مقدار سطح برگ تولید شده در این مزارع، دلیل مهمی برای نوسان شدید عملکرد در بخش‌های مختلف مزرعه است، به‌نحوی که اختلاف سطح برگ برآورد شده برای مزرعه A در اواخر مرحله پنجه‌زنی و مرحله تورم غلاف برگ پرچم به‌ترتیب معادل 729/1 و 363/2 و در مزرعه B معادل 013/2 و 43/3 است.نتیجه‌گیری: نتایج بررسی همبستگی بین داده‌های عملکرد و شاخص سطح برگ نشان داد مسائلی نظیر عدم انطباق ظرفیت ماشین‌آلات با سطح مزرعه و در نتیجه اختلاف قابل‌توجه در تاریخ کاشت بخش‌های مختلف، عدم یکنواختی وضعیت EC خاک و استفاده از ارقام مختلف با پتانسیل‌های متفاوت می‌توانند مهم‌ترین دلایل این نوسانات باشند. بنابراین به‌کارگیری آن دسته از مدیریت‌هایی که به کاهش اختلاف بخش‌های مختلف مزارع از نظر شاخص سطح برگ منجر شوند مانند کاهش اختلاف تاریخ کشت، می‌توانند در بهینه‌سازی نظام تولید گندم در این مزارع کارآمد باشد. نقشه‌های تولید شده عملکرد و سطح برگ به خوبی نشان دادند که کشت گندم در مزرعه مورد مطالعه از مدیریت واحد و سیستماتیک برخوردار نیست و لازم است یک بازبینی کلی در طراحی الگوهای کاشت این مزرعه صورت گیرد. UR - https://jopp.gau.ac.ir/article_2533.html L1 - https://jopp.gau.ac.ir/article_2533_00740b0c0c232a2da0b2b549a9060f4d.pdf ER -