TY - JOUR ID - 308 TI - تأثیر تاریخ کاشت بر طول دوره‎های فنولوژیک ارقام گندم و رابطه آن با تولید عملکرد JO - پژوهش‌های تولید گیاهی JA - JOPP LA - fa SN - 2322-2050 Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 17 IS - 2 SP - 109 EP - 122 KW - گندم KW - تاریخ‏کاشت KW - نمو فنولوژیک DO - N2 - به‌منظور بررسی اثر تاریخ‌ کاشت بر طول دوره‌های فنولوژیک ارقام گندم آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار با 8 تاریخ‌ کاشت (23 آذر، 30 دی، 1 اسفند، 29 اسفند، 27 فروردین، 31 اردیبهشت، 9 تیر و 15 مرداد) و 7 رقم (آریا، اترک، کوهدشت، شیرودی، تجن، تارو و زاگرس) در مزرعه تحقیقاتی- آموزشی دانشکده‌های علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. عملکرد نهایی براساس 20 بوته و ثبت مراحل فنولوژیک براساس علامت‌گذاری و پایش 10 بوته در طی فصل رشد انجام شد. نتایج نشان داد که تاریخ‌های کاشت و ارقام مختلف از نظر تعداد روز از کاشت تا سبز شدن و تعداد روز از سبز شدن تا ساقه ‌رفتن اختلاف معنی‌داری دارند. ضرایب همبستگی سرعت سبز شدن با دما نشان داد که سرعت سبز شدن در تمامی ارقام همبستگی بالایی با دما داشت (9/0≤2R). در این آزمایش سرعت ساقه ‌رفتن تحت‌تأثیر دما و طول ‌روز قرار گرفت. از بین تاریخ‌های کاشت مورد آزمایش کم‌ترین تعداد روز از کاشت تا سبز شدن و از سبز شدن تا ساقه ‌رفتن در تاریخ‌های کاشت 9 تیر (به‌ترتیب 17/3 و 33/23 روز) و 15 مرداد (07/3 و 93/19 روز) مشاهده شد. افزایش طول دوره رشد رویشی در تاریخ‌کاشت 23 آذر نسبت به تاریخ‌ کاشت‌های انتهایی سبب شد تا در این تاریخ‌ کاشت در زمان وقوع بیش‌ترین تشعشع در منطقه، گیاهان فرصت کافی برای تولید سطح برگ بیش‌تر داشته باشند و در نهایت سطح برگ مطلوبی تولید کنند که این مسأله مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر میزان عملکرد در تاریخ ‌کاشت 23 آذر (4773 کیلوگرم در هکتار) نسبت به تاریخ‌کاشت 31 اردیبهشت (370 کیلوگرم در هکتار) بود. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که زمان از سبز شدن تا ساقه ‌رفتن در تعیین میزان عملکرد نقش مهمی دارد و طول این دوره در تمام ارقام همبستگی معنی‌داری با عملکرد (**84/0≤2R) و سطح برگ (**79/0≤2R) داشت. UR - https://jopp.gau.ac.ir/article_308.html L1 - https://jopp.gau.ac.ir/article_308_9530efd7f36c4c7e79e93fcbd0dd0389.pdf ER -