TY - JOUR ID - 343 TI - تحلیل ژنتیکی عملکرد و برخی از صفات هم‌بسته در ژنوتیپ‌های پنبه آپلند (Gossypium hirsutum L.) JO - پژوهش‌های تولید گیاهی JA - JOPP LA - fa SN - 2322-2050 Y1 - 2012 PY - 2012 VL - 16 IS - 2 SP - 67 EP - 86 KW - پنبه KW - تجزیه و تحلیل ژنتیکی KW - ترکیب‌پذیری KW - عمل ژن DO - N2 - در این تحقیق، 6 ژنوتیپ از پنبه آپلند (Gossypium hirsutum L.) به‌صورت طرح تلاقی دی‌آلل یک‌طرفه (6×6) تلاقی داده شدند. در سال 1384، والدین و نتاج F1 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم‌آباد گرگان از نظر صفات زراعی و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس بیانگر وجود تفاوت‌های ژنتیکی معنی‌دار بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر عملکرد، ارتفاع بوته، وزن قوزه، تعداد شاخه رویا و زودرسی بود. هم‌چنین، همبستگی بین عملکرد پنبه با صفاتی چون ارتفاع بوته، تعداد شاخه رویا، زودرسی و وزن قوزه معنی‌دار بود. براساس نتایج تجزیه دی‌آلل، صفاتی چون ارتفاع بوته، تعداد شاخه رویا و ضریب رسیدگی (زودرسی) تحت کنترل واریانس افزایشی ژن، و صفات عملکرد و وزن قوزه تحت‌تأثیر اجزای افزایشی و غالبیت ژن بودند. والدهای V.S.O، Coker.349 و No:200 بهترین ترکیب‌شونده عمومی برای افزایش عملکرد و وزن قوزه، و والد Bulgar539 بهترین ترکیب‌شونده عمومی برای بهبود زودرسی شناسایی شدند. هیبریدهای Coker.349×No:200 و Asland×No:200 بیشترین ترکیب‌پذیری خصوصی را برای عملکرد نشان دادند. فراوانی آلل‌های غالب و مغلوب برای صفات مورد مطالعه در تعادل نبود. مقدار درجه غالبیت برای تمام صفات بزرگ‌تر از یک (1d>) بود. فراوانی ژن‌های غالب در ژنوتیپ‌های والدینی از ژن‌های مغلوب بیشتر بود. براساس نتایج این تحقیق، افزایش عملکرد پنبه با بهره‌گیری از هر دو اثر افزایشی و غیر‌افزایشی ژن‌ها حاصل می‌شود. برای این منظور، در برنامه‌های آتی استفاده از انتخاب دوره‌ای به‌منظور افزایش پتانسیل مواد ژنتیکی و تجمع ژن‌های مطلوب افزایشی، و نیز بهره‌برداری از واریانس غالبیت از طریق تولید ارقام هیبرید توصیه می‌شود. UR - https://jopp.gau.ac.ir/article_343.html L1 - https://jopp.gau.ac.ir/article_343_960e8a8af51a27dc45810ea9bf969044.pdf ER -