TY - JOUR ID - 4357 TI - اثر کودهای شیمیایی، آلی و زیستی بر رشد و صفات فیزیولوژیک سیر (Allium sativum L.) در گیلان JO - پژوهش‌های تولید گیاهی JA - JOPP LA - fa SN - 2322-2050 AU - علیزاد, لیلا AU - آقائی, کیوان AU - مصطفوی راد, معرفت AD - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - استادیار گروه فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - استادیار بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، رشت، ایران. Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 25 IS - 3 SP - 55 EP - 68 KW - باکتری‌های محرک رشد KW - سیر KW - عملکرد سوخ KW - نیتروژن KW - ورمی‌کمپوست DO - 10.22069/jopp.2018.13994.2258 N2 - سابقه و هدف: سیر یکی از مهمترین سبزیجاتی است که در ایران کشت می شود. سیر نه تنها به‌عنوان ادویه بلکه به‌دلیل خواص درمانی مرتبط با وجود ترکیبات فعال زیستی آن نقش و جایگاه بارزی در میان غذای بشر دارد. عملکرد سیر بسته به روش‌های زراعی و رقم متفاوت می‌باشد. کاربرد کودهای شیمیایی می‌تواند اثر مخرب بر سلامت خاک داشته باشد و منجر به ناپایداری عملکرد شود، در حالی که تلفیقی از کودهای شیمیایی با کودهای آلی و زیستی می‌تواند سلامت و حاصلخیزی خاک را حفظ کند. باکتری‌های متعددی وجود دارند که برای باردهی گیاهان مفید هستند. باکتری‌های آزادزی خاک مانند سودوموناس، آزتوباکتر و آزوسپیریلیوم می‌توانند فراهمی عناصر غذایی را از طریق فرآیندهای طبیعی تثبیت نیتروژن و حلالیت فسفر و رشد گیاه را از طریق سنتز مواد محرک رشد افزایش دهد. بدین ترتیب، این آزمایش به‌منظور ارزیابی اثر کودهای شیمیایی، آلی و زیستی بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک توده بومی سیر در شرایط اقلیمی گیلان انجام شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش در سال زراعی 96-1395 به‌صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در استان گیلان (رشت) و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل منابع کود نیتروژن، شامل پنج تن ورمی‌کمپوست با رطوبت حدود 35 درصد،100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و هفت و نیم تن ورمی‌کمپوست + 50 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و ترکیب کودهای زیستی شامل عدم تلقیح باکتری، آزوسپریلیوم برازیلینس، آزوسپیریلیوم لیپوفروم، سودوموناس پوتیدا، سودوموناس فلورسنس، آزتوباکتر، آزوسپریلیوم + سودوموناس، آزوسپریلیوم + آزتوباکتر، سودوموناس + آزتوباکتر، آزوسپریلیوم + سودوموناس + آزتوباکتر بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بالاترین طول بوته، تعداد برگ سیر، وزن بیولوژیک تک بوته و عملکرد سوخ در شرایط کاربرد کود شیمیایی اوره همراه با باکتری‌های آزوسپیریلیوم + سودوموناس به‌دست آمد. همچنین، همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد سوخ با صفاتی نظیر طول بوته، تعداد برگ سیر، وزن بیولوژیک تک بوته وجود داشت. به‌علاوه، کاربرد توام کودهای زیستی آزوسپیریلیوم و آزتوباکتر در شرایط استفاده از ورمی‌کمپوست سبب افزایش عملکرد سوخ ( 33/5654 کیلوگرم در هکتار) گردید. در این آزمایش، استفاده همزمان تمامی کودهای زیستی مورد مطالعه عملکرد سوخ سیر را در سیستم تغذیه تلفیقی افزایش داد. نتیجه‌گیری: به‌طور کلی، عملکرد و اجزای عملکرد سیر واکنش متفاوتی به کاربرد کودهای، شیمیایی، آلی و زیستی نشان دادند. براساس نتایج این آزمایش، کودهای زیستی مختلفی بسته به نوع سیستم تغذیه می‌توانند از نظر افزایش عملکرد سوخ سودمند باشند. به‌علاوه، کابرد باکتری-های آزوسپیریلیوم + سودوموناس می‌تواند برای ارتقای عملکرد سوخ سیر در کشاورزی متداول و تحت شرایط اقلیمی منطقه قابل توصیه باشد. UR - https://jopp.gau.ac.ir/article_4357.html L1 - https://jopp.gau.ac.ir/article_4357_103a090481e43970d07b4d5084bd2fc1.pdf ER -