2024-03-28T15:32:22Z
https://jopp.gau.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=57
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2050
1389
17
3
اثر فاصله ردیف و تراکم بر رطوبت خاک، تولید ماده خشک، عملکرد و کارایی مصرف آب در گندم در شرایط دیم
این آزمایش با هدف بررسی تأثیر فاصله ردیف و تراکم بوته بر تغییرات رطوبت خاک، عملکرد گندم و کارایی مصرف آب در شرایط کشت دیم با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در منطقه انبار الوم در سال 88-1387 انجام شد. تیمارهای استفاده شده شامل 4 تراکم بوته (125، 250، 375 و 500 بوته در مترمربع) و دو فاصله ردیف کشت (5/12 و 25 سانتیمتر) بودند. نتایج نشان داد که مقدار رطوبت خاک در فاصله ردیفهای 25 سانتیمتر در مرحله خروج برگ برچم (61/19 درصد) بیش از فاصله ردیفهای 5/12 سانتیمتر (82/17 درصد) بود. همچنین مقدار رطوبت خاک در اواسط مرحله ساقه رفتن در تراکمهای 250، 375 و 500 بوته در مترمربع (بهترتیب 82/26، 66/25 و 11/25 درصد) بیش از تراکم 125 بوته در مترمربع (32/23 درصد) بود. فاصلهی ردیفهای 25 سانتیمتر و افزایش تراکم از 125 تا 375 بوته در مترمربع، سبب افزایش عملکرد دانه (حدود 5/9 و 46 درصد)، تولید ماده خشک (5/6 و 50 درصد)، کارایی مصرف آب در تولید دانه (7/0 و 7/3 کیلوگرم در هکتار بر میلیمتر) و کارایی مصرف آب در تولید ماده خشک (2 و 5/17 کیلوگرم در هکتار بر میلیمتر) در واحد سطح گردید. در مجموع، کشت گندم در این شرایط (کشت دیم، خاک شور و بارندگی حدود 250 میلیمتر در طول فصل رشد) با فاصله ردیفهای 25 سانتیمتر با ایجاد فشردگی بیشتر از طریق تراکم بوتهها روی ردیف و ارتفاع بیشتر آنها نسبت به فاصله ردیفهای 5/12 سانتیمتر و افزایش تراکم تا 375 بوته در مترمربع با فراهم نمودن پوشش کاملتر سطح خاک نسبت به تراکم 125 بوته در مترمربع در مراحل بعد از ساقه رفتن تا قبل از گلدهی، میتوانند با کاهش نفوذ تشعشع خورشید بر سطح خاک، مقدار تبخیر را کاهش و ذخیره رطوبت در خاک را افزایش دهند. ذخیره بیشتر رطوبت در خاک در مراحل حساس قبل از گلدهی، سبب افزایش تولید ماده خشک، عملکرد دانه و کارایی مصرف آب در تولید دانه و ماده خشک میشود.
گندم
فاصله ردیف
تراکم بوته
کارایی مصرف آب
2012
07
17
1
19
https://jopp.gau.ac.ir/article_311_0a8b21777dfaaa0eae7840e6fc51ac5a.pdf
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2050
1389
17
3
ردیابی ژن مقاومت به زنگ قهوهای 32Lr در ارقام و لاینهای گندم ایرانی با استفاده از آزمون تیپ آلودگی و نشانگرهای مولکولی پیوسته به ژن 32Lr
بیماری زنگ قهوهای (زنگ برگی) گندم، یکی از بیماریهای بسیار مهم در کشور ایران میباشد که تقریباً در تمام مناطق گندمخیز ظاهر میشود و عملکرد و کیفیت گندم را تحتتأثیر قرار میدهد. مهمترین استراتژی مقابله با این بیماری استفاده از مقاومت ژنتیکی است و تاکنون 51 ژن مقاومت به زنگ قهوهای در گندم گزارش شده است. این پژوهش بهمنظور شناسایی حضور و یا حضور نداشتن ژن مقاومت به زنگ قهوهای 32Lr در 48 رقم و لاین گندم ایرانی با استفاده از آزمون مورفولوژیکی و نشانگرهای مولکولی پیوسته به ژن 32Lr انجام گردید. آنالیز تیپ آلودگی براساس دستورالعمل بینالمللی برودر (1973) با استفاده از 6 جدایه زنگ قهوهای شناسایی شده در ایران انجام شد که 17 رقم از 48 رقم مورد مطالعه، نسبت به جدایههای بیماریزا بر روی ژن مقاومت به زنگ قهوهای 32Lr از خود تیپ آلودگی پایینتری نشان دادند. مقاومت موجود در این ارقام و لاینها ناشی از حضور ژن یا ژنهایی، غیر از ژن مقاومت به زنگ قهوهای 32Lr میباشد، در ضمن احتمال حضور ژن مقاومت به زنگ قهوهای 32Lr یا ژنهایی با اثر مشابه در 25 رقم و لاین مورد آزمایش پیشبینی گردید و در 6 رقم احتمال حضور ژن 32Lr منتفی گردید. در بخش مولکولی با استفاده از نشانگرهای مولکولی رپید (49S و 421S) وجود نوارهای 1100 جفت باز و 640 جفت باز که در مطالعات قبلی همبستگی زیادی با ژن 32Lr در گندم نشان داده اند در 48 رقم گندم مورد مطالعه قرار گرفت. طبق انتظار نوارهای 1100 و 640 جفت باز در رقم شاهد مثبت (لاین ایزوژن حاوی ژن 32Lr) مشاهده گردید ولی در هیچیک از نمونههای مورد مطالعه و شاهدان منفی (رقم بولانی و آگرالوکال) تکثیری مشاهده نشد. نتایج دادههای مولکولی در توافق با آزمون تیپ آلودگی بیانگر این حقیقت است که در این پژوهش، ارقام و لاینهای گندم مورد مطالعه، فاقد ژن مقاومت به زنگ قهوهای 32Lr میباشند.
زنگ قهوهای
گندم
ژن 32Lr
تیپ آلودگی
نشانگرهای مولکولی
2012
07
17
21
37
https://jopp.gau.ac.ir/article_312_34d2e70c7bfe23904ca3efebb8af86b7.pdf
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2050
1389
17
3
بررسی اثر اکسین، ساکارز و تغذیه بر الگوی تناوب باردهی نارنگی انشو (Citrus unshiu)
تناوب باردهی یکی از مهمترین مشکلات در برخی ارقام مرکبات از جمله نارنگی انشو میباشد. درخت سالآور، در سالهای متوالی محصول منظمی تولید نمیکند. کاهش کیفیت میوه در سال پرمحصول و کاهش حجم تولید در سال کممحصول، خسارت اقتصادی به تولیدکننده وارد میکند. بهمنظور بررسی امکان کاهش این ناهنجاری، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 5 تیمار شامل: 1- شاهد؛ 2- مصرف بهینه کودهای شیمیایی؛ 3- مصرف بهینه کودهای شیمیایی و محلولپاشی نفتالن استیک اسید؛ 4- مصرف بهینه کودهای شیمیایی و محلولپاشی دیکلروفنوکسیاستیک اسید و 5- مصرف بهینه کودهای شیمیایی و محلولپاشی ساکارز هر یک با 4 تکرار در 4 سال متوالی با درختان بالغ نارنگی انشو انجام شد. درختان شاهد بیشترین رفتار تناوب باردهی را طی چهار سال نشان دادند بهطوریکه بهترتیب یک سال "آور"، دو سال متوالی "نیاور" و یک سالآور داشتند در مقابل، چهار تیمار دیگر، تعداد سالهای کممحصول را طی چهار سال، به یک سال کاهش دادند. تیمار 2 بیشترین عملکرد سال کممحصول و کمترین عملکرد سال پرمحصول را به خود اختصاص داد. کوچکترین و کموزنترین میوه در سالهای اول، دوم و چهارم متعلق به تیمار شاهد بود. مجموع عملکرد درختان در مدت 4 سال، در بین 5 تیمار، در تیمار شاهد حداقل بود. بهطورکلی تیمار 2 با کاهش عملکرد در سال پرمحصول، افزایش عملکرد در سال کممحصول و کاهش تعداد سالهای کممحصول نسبت به شاهد و تیمارهای 3، 4 و 5 با کاهش تعداد سالهای کممحصول و افزایش اندازه میوه در سالهای پرمحصول، سبب تعدیل سیکل سالآوری، افزایش عملکرد کل طی سالهای متوالی، کاهش میوههای ضایعاتی و بهبود بازارپسندی نارنگی سالآور انشو گردیدهاند.
مرکبات
تناوب باردهی
تغذیه
اکسین
ساکارز
2012
07
17
39
52
https://jopp.gau.ac.ir/article_313_070481dc67a230b0e1712eb4c5366e63.pdf
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2050
1389
17
3
تعیین ضرایب قابلیت حیات بذر در کدو تخمکاغذی، گاوزبان و سیاهدانه
پیشبینی قابلیت حیات بذر برای تولیدکنندگان بذر مهم است و پیشبینی آن در انبار به درک روابط کمی بین زوال بذر، رطوبت بذر و دمای انبار بستگی دارد. از اینرو این پژوهش بهمنظور کمیسازی روابط دما، رطوبت بذر و زوال بذر و تعیین ضرایب قابلیت حیات بذر در کدو تخمکاغذی، گاوزبان و سیاهدانه صورت گرفت. به این منظور 5 تیمار دمایی (30، 35، 40، 45 و 50 درجه سانتیگراد) و 4 تیمار رطوبت بذر (5، 8، 11 و 14 درصد) استفاده شدند. V=Ki-p/10KE -CWlog10 m-CHt-CQt2 معادله قابلیت حیات بذر میباشد که در آن KE، CW، CH و CQ ضرایب معادله میباشند. نتایج تجزیه دادهها نشان داد که مقدار ضریب KE برای کدو تخمکاغذی، گاوزبان و سیاهدانه بهترتیب معادل 4018/3، 7485/6 و 9701/4 بود. برای این گیاهان مقدار ضریب CW بهترتیب 2148/3، 4195/2 و 2528/1 برآورد گردید. مقدار ضریب CH برای کدو تخمکاغذی، گاوزبان و سیاهدانه نیز بهترتیب 131/0، 0665/0 و 0516/0 و مقدار ضریب CQ بهترتیب 00264/0، 000478/0 و 000478/0 تخمین زده شد.
گیاهان دارویی
انبارداری بذر
زوال بذر
2012
07
17
53
66
https://jopp.gau.ac.ir/article_314_06591e3da79b5604324698756a04cfd8.pdf
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2050
1389
17
3
اثر گرما و خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزاء عملکرد 16 رقم کلزا
بهمنظور بررسی اثر گرما و خشکی آخر فصل بر عملکرد، اجزاء عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک 16 رقم کلزا، آزمایشی بهصورت تجزیه مرکب در پایه بلوکهای کامل تصادفی در چهار محیط متفاوت (20 آبان، 20 آبان با قطع آخرین آبیاری، 20 آذر، 20 آذر با قطع آخرین آبیاری) هر یک در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی بهبهان در جنوبشرق استان خوزستان اجرا گردید. در این آزمایش اثر گرما و خشکی بر روی ارقام مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که درجه- روز- زشد (GDD1) بین محیطهای مختلف از زمان جوانه زدن تا شروع گلدهی اختلاف معنیداری داشته و همچنین طول دوره گلدهی بین محیطهای مورد اشاره تفاوت معنیداری ایجاد نموده است و در نهایت تنش گرما و خشکی باعث گردیده که بین محیطهای مختلف از نظر عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، شروع گلدهی، درصد روغن و عملکرد روغن در سطح یک درصد اختلاف معنیداری وجود داشته باشد. در میان اجزاء عملکرد، تعداد غلاف در بوته بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه نشان داد (83/0)، در حالیکه همبستگی معنیداری بین عملکرد و وزن هزاردانه مشاهده نشد. هیبریدهای هایولا نسبت به سایر ارقام عملکرد بالاتری داشتند و با توجه به شرایط آب و هوایی برای منطقه و مناطق مشابه در کشور توصیه میگردند.
کلزا
تنش گرما و خشکی
عملکرد
اجزاء عملکرد
2012
07
17
67
79
https://jopp.gau.ac.ir/article_315_91b0b365b53057232b8c06c64f5c4338.pdf
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2050
1389
17
3
تأثیر نوع پایه بر میزان کلروفیل و غلظت عناصر معدنی برگ اورلاندو تانجلو
در این پژوهش تأثیر چهار پایه مرکبات شامل نارنج (Citrus aurantium)، بکرائی (C. reticulate × C. aurantium)، لیموآب (C. aurantifolia) و ولکامرلمون (C. volkameriana) بر میزان کلروفیل و غلظت عناصر معدنی (ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم، آهن، روی، مس، منگنز، کلر و بور) برگ اورلاندو تانجلو رشدیافته در گلدانهای دارای خاک آهکی در گلخانه در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج نوع پایه تأثیر معنیدار بر میزان کلروفیل برگ داشت و بیشترین میزان کلروفیل روی پایه نارنج بهدست آمد. به غیر از کلسیم، منیزیم، مس و بور غلظت سایر عناصر تحتتأثیر نوع پایه در برگ اختلاف معنیدار داشت. غلظت ازت و کلسیم روی همه پایهها و منگنز تنها روی پایه لیموآب کمتر از حد مطلوب و غلظت مس و کلر روی تمام پایهها زیادتر از حد مطلوب بود. پایه نارنج بالاترین غلظت کلر و پایه ولکامرلمون بالاترین غلظت سدیم را در برگ داشتند.
مرکبات
پایهها
اورلاندو تانجلو
کلروفیل
عناصر معدنی
2012
07
17
81
88
https://jopp.gau.ac.ir/article_316_9910ebc5d276df56910aba0f7527a6c7.pdf
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2050
1389
17
3
بررسی خصوصیات جدایههای Dickeya zeae عامل لهیدگی باکتریایی ساقه ذرت و ارزیابی مقاومت بعضی از هیبریدهای تجاری ذرت نسبت به آنها
از مزارع ذرت استانهای غرب کشور نمونههایی با علایم پوسیدگی نرم در محل ساقه و رنگ پریدگی و کوتولگی جمعآوری شدند. با کشت این نمونهها روی محیط کشت ائوزین متیلن بلو 20 جدایه باکتری بهمنظور انجام آزمونهای شناسایی انتخاب و خالص گردید. براساس آزمونهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی تمام این جدایهها بهعنوان گونه Dickeya zeae تشخیص داده شدند. برای بررسی مقاومت هیبریدهای ذرت به باکتری لهیدگی ساقه، از دو روش تزریق سوسپانسیون به ساقه در گلخانه و روش ایجاد زخم برگ در آزمایشگاه استفاده شد. در روش تزریق به ساقه هیبریدهای سینگلکراس 647 و 704 با بیشترین درصد لهیدگی ساقه در کلاس حساس و سینگلکراس 700 با مقاومت متوسط و هیبریدهای سینگلکراس 108 و 500 با کمترین درصد لهیدگی ساقه بهعنوان واریتههای مقاوم طبقهبندی شدند. نتایج بهدست آمده از روش زخم برگ همبستگی بالایی (93/0=r) با روش تزریق به ساقه داشتند. در این روش هیبریدهای سینگلکراس 704 و 647 بهعنوان واریتههای حساس و سینگلکراس 108 بهعنوان واریته مقاوم معرفی شد.
ارزیابی مقاومت
لهیدگی ساقه ذرت
Dickeya zeae
2012
07
17
89
95
https://jopp.gau.ac.ir/article_317_444f0f7e6201576faf680d55eab5b979.pdf