بررسی ارتباط ویژگی‏های فیزیکی بذر، جوانه‏زنی و رشد گیاهچه بذر برخی از گونه‌های زراعی با استفاده از تجزیه همبستگی‏های متعارف

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

این پژوهش با هدف بهره‌گیری از روش تجزیه همبستگی‏های کانونیک (متعارف) برای یافتن ارتباط بین 15 خصوصیت مرتبط با جوانه‏زنی بذر و رشد گیاهچه در هفت گونه مهم زراعی شامل گندم، جو، سویا، پنبه، کلزا، آفتابگردان و گلرنگ انجام گرفت. متغیرهای مورد بررسی در سه دسته، شامل خصوصیات فیزیکی بذر (وزن دانه، طول دانه، وزن مخصوص بذر، درصد جذب آب و میزان رطوبت نسبی‏ دانه)؛ خصوصیات جوانه‏زنی بذر در آزمایشگاه (درصد جوانه‏زنی، سرعت جوانه‏زنی، یکنواختی جوانه‏زنی، وزن‏تر و وزن خشک گیاهچه)؛ و ویژگی‏های سبزشدن در مزرعه (درصد ‏سبزشدن، سرعت سبزشدن، یکنواختی سبزشدن، وزن تر و وزن خشک گیاهچه) دسته‌بندی شدند. تجزیه همبستگی‏های متعارف نشان داد که بین دو دسته خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات جوانه‏زنی بذر در آزمایشگاه دو همبستگی کانونیک قابل‏ توجه وجود داشت. ضریب همبستگی بین جفت اول متغیرهای متعارف 99/0 بود. از بین متغیرهای اندازه‏گیری شده بیشترین ارتباط بین وزن مخصوص بذر، میزان رطوبت نسبی و میزان جذب آب بذر و هم‌چنین درصد جوانه‏زنی، وزن تر و خشک گیاهچه با جفت اول متغیرهای متعارف مشاهده شد. ضرایب همبستگی‏ متعارف جفت دوم متغیرهای کانونیک بین دو دسته خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات جوانه‏زنی بذر در آزمایشگاه 73/0 برآورد گردید. تجزیه همبستگی‏های متعارف نشان داد که سه جفت متغیر کانونیک پراهمیت بین دو گروه خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات سبزشدن در مزرعه به‌ترتیب با ضرایب همبستگی متعارف 92/0، 86/0 و 80/0 وجود داشت. به همین صورت یک جفت متغیر متعارف قابل‌توجه بین ویژگی‏های بذر و گیاهچه در شرایط آزمایشگاه و مزرعه با ضریب همبستگی متعارف 78/0 تشخیص داده شد. بررسی دقیق سهم هر یک از متغیرهای اندازه‏گیری شده در متغیرهای متعارف حاصل از این مطالعه نشان داد که ارتباط قوی بین وزن گیاهچه و جوانه‏زنی با میزان و توانایی جذب رطوبت بذرها؛ بین اندازه دانه با وزن گیاهچه؛ و بین تولید بیوماس در مزرعه با رشد در شرایط آزمایشگاه وجود داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Association between seed physical characteristics, germination and seedling growth using canonical correlation analysis

چکیده [English]

The main objective of this study was using of canonical correlation analysis (CCA) to find relations between 15 different variables of seed emergence and seedling growth related characteristics of seven important crop that were classified in three groups. The studied groups of variables were included physical characteristics (seed weight, seed length, seed density, water absorption and water content), seed germination characteristics (germination percentage, germination rate, uniformity of germination, wet and dry weight of petridish grown seedling) and seed emergence characteristics (emergence percentage, emergence rate, uniformity of emergence, wet and dry weight of field grown seedlings) and crops were included of wheat, barley, soybean, cotton, rapeseed, sunflower and safflower. The CCA revealed two considerable associations between physical characteristics and seed and seedling characteristics grown in petridish. The first pair of canonical variables had a correlation coefficient of 0.99. The physical and growth related characteristics of seedlings grown in petridish most consistently correlated with the first pair of canonical variables respectively were seed density, water absorption, water content, germination percentage, wet and dry weight of petridish grown seedlings. The second pair of canonical variables between physical characteristics and seed and seedling characteristics grown in petridish had a correlation coefficient of 0.73. The CCA indicated that there are three important pairs of canonical variables between physical characteristics and seed and seedling characteristics grown in field with correlations of 0.92, 0.86 and 0.8, respectively. Also there was one considerable pair of canonical variables between seed and seedling characteristics grown in field and grown in petridish with correlation of 0.78. Careful evaluation of distribution of each measured variables in the obtained canonical variables revealed that there was considerable relationship between seedling weight and germination with water content or absorption of seeds; seed size with seedling weight; and biomass production with growth in petridish. Finally, the results showed that CCA could be use for evaluation of association between seed physical characteristics, germination and seedling growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crop
  • correlation
  • Canonical Variables
  • germination
  • Emergence