%0 Journal Article %T استفاده از ضایعات کشاورزی برای تولید جدایه ایرانی قارچ Ganoderma applanatum (Pers.) Pat. و ارزیابی عملکرد و برخی خصوصیات دارویی %J پژوهش‌های تولید گیاهی %I دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان %Z 2322-2050 %A اسماعیل زهی, محمد اکرم %A سلوکی, محمود %A یوسف شاهی, بهناز %A رمضان, داریوش %A پیرنیا, مهدی %A ضرابی, محمد مهدی %D 2022 %\ 03/21/2022 %V 29 %N 1 %P 85-109 %! استفاده از ضایعات کشاورزی برای تولید جدایه ایرانی قارچ Ganoderma applanatum (Pers.) Pat. و ارزیابی عملکرد و برخی خصوصیات دارویی %K پلی ساکارید کل %K پیش رسی %K راندمان بیولوژیکی %K ظرفیت آنتی اکسیدانی %K ماده خشک %R 10.22069/jopp.2022.18810.2775 %X سابقه و هدف: انتخاب بستر کشت مناسب و هم‌چنین بررسی جایگزینی سایر ضایعات کشاورزی ارزان قیمت به جای تراشه چوب درختان با ارزش یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید در کشت و تولید قارچ‌های دارویی مورد توجه قرار گیرد. انتخاب بستر کشت مناسب قارچ‌ها و غنی‌سازی بستر با مکمل‌های آلی به طور گسترده‌ای تولید اندام بارده و ارزش دارویی قارچ‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.مواد و روش‌ها: این پژوهش در سالن کشت مجهز به دستگاه‌های کنترل دما، رطوبت و نور در دانشگاه زابل و به صورت فاکتوریل دو عاملی و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 10 نوع بسترهای کشت پایه تراشه چوب (خاک اره): درخت راش، تراشه چوب درخت بلوط، تراشه چوب درخت ممرز، تراشه چوب درخت صنوبر، تراشه چوب درخت اکالیپتوس، تراشه چوب درختچه گز، تراشه چوب انگور (ساقه‌های هرس شده)، تراشه چوب ساقه درخت خرما، تراشه چوب برگ درخت خرما و باگاس نیشکر بود. هم‌چنین به عنوان فاکتور دوم به هر کدام از بسترهای اصلی، 10 درصد از ترکیبات آلی نیتروژن‌دار شامل سبوس گندم، سبوس برنج، تفاله پنبه‌دانه و تفاله زیتون اضافه گردید. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد بیشترین عملکرد به میزان (5/145 گرم)، ماده خشک کل (8/36 گرم)، پروتئین اندام میوه‌ای (15/27 میلی‌گرم در 100 گرم ماده خشک)، خاکستر (97/4 درصد)، نیتروژن (38/4 میلی‌گرم در 100 گرم ماده خشک) و پلی-ساکارید کل (35/14 میلی‌گرم بر گرم ماده خشک) مربوط به بستر کشت ترکیبی تراشه چوب بلوط با سبوس گندم بود. بالاترین میزان آب قارچ (16/85 درصد) مربوط به بستر کشت تراشه چوب اکالیپتوس و بالاترین راندمان بیولوژیکی (71/19 درصد) مربوط به بستر کشت ترکیبی تراشه چوب بلوط با تفاله زیتون بود. بیشترین پتاسیم (299 میلی‌گرم در 100 گرم ماده خشک)، کلسیم (73/11 میلی‌گرم در 100 گرم ماده خشک) و ظرفیت آنتی اکسیدانی (25/54 درصد) مربوط به بستر کشت تراشه چوب بلوط ثبت شد. هم‌چنین نتایج حاکی از آن بود که در بستر کشت تراشه چوب بلوط کم‌ترین زمان از نظر زمان کامل شدن پنجه‌دوانی (40/29 روز)، کم‌ترین زمان برای پین‌دهی (13/43 روز) و در بستر کشت تراشه چوب درخت ممرز کم‌ترین زمان برای پیش رسی (26/70روز) ثبت شد.نتیجه گیری: هرچند بستر کشت تراشه چوب بخصوص درخت بلوط به عنوان بستر مناسب برای پرورش قارچ گانودرما آپلاناتوم گزارش شد، اما دسترسی آسان و همچنین هزینه پایین‌تر سایر ضایعات لیگنوسلولزی کشاورزی، سبب شده تا بعنوان جایگزینی مناسب برای آن معرفی گردد. با توجه به نتایج این تحقیق استفاده از بسترهای ترکیبی و مکمل‌های آلی در کشت و تولید قارچ‌های دارویی بخصوص گانودرما آپلاناتوم توصیه می‌گردد. %U https://jopp.gau.ac.ir/article_5964_bff150d6732f3c70eb7a94192134c0df.pdf