دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
فهرست مقالات
1
1
FA
https://jopp.gau.ac.ir/article_2915.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2915_9f23f1ad5fcfeef30b4d08eefad35eb1.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
کاربرد نشانگرهای ریزماهواره جهت شناسایی و ثبت ارقام زیتون
1
21
FA
مهرشاد
زین العابدینی
پزوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران
m_zeinalabedini@yahoo.com
محسن
مردی
دانشیار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران
mardi@abrii.ac.ir
علی اصغر
زینالو
سید حسین
جمالی
پیام
پتکی
مجتبی
خیام نکوئی
عبدالرضا
کاوند
کریم
احمدی
سعید
عبدی
فرشاد
شمس کیا
صغری
خوشکام
زهرا
طاهر نژاد
علی اکبر
لونی
<strong>سابقه و هدف</strong>: زیتون شامل تقریباً 20 گونه درختان کوچک از خانواده Oleaceae بوده و در جهان کهن از حوزه دریای مدیترانه، شمال افریقا، جنوب شرقی آسیا، شمال تا جنوب چین، اسکاتلند و شرق استرالیا پراکندگی گستردهای داشته اند. آنها همیشه سبز بوده و دارای برگهایی کوچک و یکپارچه هستند که روبروی هم قرار گرفته اند. میوه این گیاه یک شفت میباشد درخت زیتون به دلیل مقاومت به کمآبی و سازگاری با خاکهای کمبازده و فقیر و تولید محصول با ارزش کمهزینه، از نظر اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده که به محصول ثروتمند خاکهای فقیر مشهور است. در گذشته، روشهای شناسایی ارقام مبتنی بر خصوصیات مورفولوژیکی برگ، میوه، هسته و مغز هسته استوار بود، ولی جز در موارد خاص استفاده از صفات مورفولوژیک به تنهائی برای شناسایی ارقام کافی نمیباشد با توجه به شناسایی پیچیده ارقام زیتون با استفاده از صفات موفولوژیکی ابزار مولکولی چشم انداز جدید برای انگشت نگاری DNA فراهم کرده اند در سال­های اخیر تکنولوژی نشانگرهای DNA در گیاهان عالی، به سمت استفاده از این نشانگرها در انگشت نگاری DNA سوق یافته است. <br /><strong>مواد و روش ها:</strong> انجام نمونه برداری پس از دریافت اطلاعات از موسسه ثبت و گواهی بذرو موسسه تحقیقات علوم باغبانی صورت گرفت نمونهگیری از سربرگ­های جوان و تازه رشد کرده درخت به صورت سرشاخه انجام شد.30 میلی گرم از برگ توسط ازت کوبیده شده و استخراج DNA با استفاده از کیت استخراج DNA ساخت شرکت Core Bio و بر پایه دستور العمل کیت انجام گردید در این تحقیق مجموعاً از 22 نشانگر ریز ماهواره استفاده شد <br /><strong>یافته ها:</strong> در این تحقیق با استفاده از 22 نشانگر مولکولی SSR، کلید شناسایی مولکولی 11 رقم زیتون (L. (Olea europaea حاصل گردید. نتایج نشان داد 10 نشانگر ریز ماهواره از بین نشانگرهای بکار رفته در 11 رقم مورد مطالعه نوارهای چند شکل ایجاد نمودند. نشانگرهای MOL 1 در رقم تخم کبکی، MOL 7 در رقم های دزفولی، ماوی و روغنی، MOL 8 در رقم دزفولی و شنگه، MOL 9 در رقم­های دزفولی، گلوله، ماری و روغنی، MOL 10 در رقم تخم کبکی، MOL 11 در رقم­های دزفولی و فیشومی، MOL 14 در رقم دهقان، MOL 18 در رقم گلوله و MOL 20 در رقم ماری ایجاد باندهای چند شکل اختصاصی نمودند. از میان نشانگرهای مورد استفاده، نشانگرMOL 9 به تنهایی قادر به شناسایی و تفکیک چهار رقم مهم زیتون ایران شامل دزفولی، گلوله، ماری و روغنی از سایر ارقام مورد مطالعه بود. <br /><strong>نتیجه گیری:</strong> تجزیه خوشه­ای به منظور شناسایی درختان مادری خارج از تیپ در بین درختان مادری یک رقم انجام شد کلید های مولکولی اختصاصی بوسیله تجزیه های مولکولی بر روی 64 درخت مادری ارقام مورد مطالعه، شناسایی و در دو آزمایشگاه مولکولی مستقل واقع در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی و موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال تایید شد. اکثر درختان مادری ارقام مختلف در گروه های مجزا طبقه بندی شدند با مشاهده دندروگرام حاصل از نرم افزار SplitsTree 4، درختان مادری ارقام مورد مطالعه زیتون با استفاده از 11 نشانگر SSR چند شکل نشان داد، اکثر درختان مادری ارقام مختلف در گروه های مجزا طبقه بندی شدندنتایج حاصل از ارتباط ژنتیکی بدست آمده با استفاده از روش مبتنی بر مدل و روش خوشه ای بسیار مشابه هم بودند با شناسایی کلید­های شناسایی مولکولی ارقام مورد مطالعه، امکان تشخیص این ارقام به منظور تایید اصالت ژنتیکی آنها میسر گردید.
انگشت نگاری ریز ماهواره,تجزیه خوشهای,روشهای مبتنی بر مدل,زیتون
https://jopp.gau.ac.ir/article_2910.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2910_72d2528a0d711036d9466d44e77c6b63.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
بررسی اثرات برخی گونه ها ی قارچ تریکودرما بر فاکتورهای رشدی گوجه فرنگی در سه روش مایه زنی
23
29
FA
ناهید
حیدر زاده
استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد،
ساره
بقائی راوری
استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد،
حمید
روحانی
استاد گروه گیاهپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد،
rouhani-h@um.ac.ir
عصمت
مدیخانی مقدم
دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد
سابقه و هدف: گونه های مختلف تریکودرما به عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی وابزار بیولوژیک موفق در زمینه کشاورزی پایدار مطرح می باشند. این میکرو ارگانیسم ها با دارا بودن توان رقابت غذایی و مکانی بالا، استقرار و اسپورزایی فراوان در محیط ریزوسفر اغلب گیاهان زراعی و غیر زراعی و نیز قابلیت القاء مقاومت در گیاه، نه تنها باعث کاهش عوامل بیمارگر در خاک شده بلکه در برخی موارد موجب تحریک به رشدگیاه می گردند. اثرات مطلوب رشدی قارچ مذکور در رشد گیاه بستگی به عواملی چون نوع گونه قارچ، جدایه های مختلف یک گونه و روش مایه زنی دارد. لذا در این تحقیق سعی شده است تاثیرات کاربرد چهار گونه مختلف تریکودرما با استفاده از سه روش مختلف مایه زنی بر فاکتورهای رشدی گیاه گوجه فرنگی مقایسه گردد.<br />مواد وروشها: اثرات رشدی چهار گونه Trichoderma sp. (T1) ، T. virens (T2)، T. harzianum (T3, T4) و T. koningi (T5) روی گیاه گوجه فرنگی در شرایط گلخانه و در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل در چهار تکرار انجام پذیرفت. سه روش مختلف تلقیح، شامل بذرمال نمودن ، آلوده سازی خاک و محلول پاشی استفاده شده و کارایی هر سه روش با توجه به جدایه مصرفی ارزیابی شد. مایه تلقیح قارچ با غلظت 107 پروپاگول در هر گرم خاک، 107 اسپور در میلی لیتر و 106×3 اسپور برای هر بذر به ترتیب برای روشهای آلوده سازی خاک، محلول پاشی و بذر مال استفاده شد<br />یافته ها: بر اساس نتایج حاصل، روش خاک مصرف نسبت به دو روش استفاده شده دیگر بر روی فاکتورهای رشدی به ویژه وزن خشک و تر ریشه و اندام هوایی به طور معنی داری موثرتر عمل نمود. تیمار جدایههای T1، T2 و T5 در دو روش آلوده سازی خاک و بذرمال، بیشترین افزایش را در فاکتورهای رشدی مورد بررسی، نسبت به گیاهان شاهد مشخص نمودند. جدایه برتر T1 طول ریشه و ساقه گوجه فرنگی را به ترتیب به میزان 54 و 5/45 درصد، و نیز وزن خشک ریشه و ساقه، به ترتیب به میزان 80 و 60 درصد در مقایسه با شاهد سالم افزایش داد. در بررسی مقایسه میانگین ها به روش LSD، تیمار گیاهان گوجه فرنگی با جدایه های T1 و T2 به ویژه در روش آلوده سازی خاک، تفاوت محسوسی با احتمال 5٪ ندارد.<br />نتیجه گیری: روش آلوده سازی خاک به عنوان روش پیشنهادی تحقیق حاضر معرفی می گردد. همچنین به نظر میرسد بکارگیری جدایه های T1 و T2 جهت فرموله نمودن انفرادی یا ترکیبی به منظور کاربرد در شرایط مزرعه، بتواند در بهبود وضعیت رشدی گیاه گوجه فرنگی و افزایش محصول تاثیر قابل توجهی داشته باشد.
https://jopp.gau.ac.ir/article_2906.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2906_d80e0ecd4afe563a5c2d0cd8342ff7a5.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
اثر برهمکنش علف های هرز و پرایمینگ بذر بر شاخصهای رشدی تودههای مختلف هندوانه بذری (Citrullus lanatus)
31
51
FA
مسعود
زرندی
دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه فردوسی مشهد،
masoud_zarandi@yahoo.com
محمد
خواجه حسینی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه فردوسی مشهد،
hamh.eshsa@abdn.ac.uk
سابقه و هدف: هندوانه بذری (Citrullus Lanatus) از جمله گیاهان صیفی است که به عنوان کشت دوم بعد از محصولات زمستانه در بعضی از مناطق کشور کشت میشود. این محصول به دلایل زمان کوتاه کاشت تا رسیدگی، هزینههای تولید کم و سودآوری بیشتر نسبت به سایر گیاهان بهاره، امروزه مورد توجه بیشتر کشاورزان قرار گرفته است. از اینرو به منظور بررسی اثر برهمکنش علفهای هرز و پرایمینگ بذور بر شاخصهای رشدی تودههای مختلف هنداوانه بذری آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. <br />مواد و روشها: این آزمایش در سال زراعی 1392 در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سه توده هندوانه بذری (کلاله، نیشابور و بجنورد) به عنوان فاکتور اول، فاکتور دوم هیدروپرایمینگ بذر در دو سطح (بذور پرایم شده و بذور پرایم نشده) و فاکتور سوم شامل حضور و عدم حضور علفهای هرز بود. صفات مورد مطالعه عبارتنداز طول بوته، شاخص سطح برگ، محیط میوه، تعداد میوه در هر بوته، تعداد دانه در هر میوه، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. <br />یافتهها: نتایج نشان داد که علفهای هرز با تاثیر بر رشد و اجزای عملکرد دانه، در هر سه توده هندوانه بذری به طور معنیداری عملکرد دانه را تا 79 درصد کاهش داد. پرایمینگ بذر توانست تا حدودی اثرات مخرب علفهای هرز بر شاخص سطح برگ و وزن هزار دانه را کاهش دهد ولی تاثیر چندانی بر عملکرد دانه نداشت. به طور کلی در بین تودههای مورد بررسی بیشترین عملکرد دانه و وزن هزار دانه به ترتیب با 1581 کیلوگرم در هکتار و 144 گرم در توده نیشابور مشاهده شد. <br />نتیجهگیری: بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش در اثر تداخل علفهای هرز تمامی صفات مورد بررسی به خصوص عملکرد دانه به طور قابل توجهی کاهش یافت که از این رو میتوان با حذف علفهای هرز تا حدودی این کاهشها را جبران کرد. و یا در حضور علفهای هرز نیز با انتخاب ارقامی مناسب (توده نیشابور) و همچنین با انجام عملیات پیشتیمار بذور همانند فراهم آوردن شرایط مناسب جوانهزنی بذور (پرایمینگ بذور) میتوان به عملکرد بهینه این گیاه دست یافت.
https://jopp.gau.ac.ir/article_2907.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2907_d0c8676bf0afcf8450cf60b2e37c0665.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ های زالزالک براساس خصوصیات مورفولوژیکی برگ و میوه
53
69
FA
محسن
مظفری
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشگاه ایلام،
a.fazeli@ilam.ac.ir
جواد
عرفانی مقدم
استادیار دانشگاه ایلام
j.erfani@ilam.ac.ir
آرش
فاضلی
0000-0002-3504-8181
استادیار دانشگاه ایلام
arashfazeli57@gmail.com
<strong>سابقه و هدف:</strong>
زالزالک یکی از میوه­های جنگلی مناطق معتدله در سراسر جهان می­باشد و از مهمترین گیاهان دارویی دوران باستان شناخته شده است که به عنوان یک داروی گیاهی برای درمان نارسایی قلبی و بیماری­های قلبی عروقی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می­گیرد. هدف از این تحقیق، ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه­بندی برخی از ژنوتیپ­های زالزالک غرب و شمال کشور براساس صفات کمی و کیفی برگ و میوه به منظور تعیین فاصله ژنتیکی بین آنها بود. همچنین شناسایی ژنوتیپ­های مطلوب براساس ارزیابی صفات مختلف از نظر گیاهشناسی و باغبانی می­تواند در حفظ ژرم­پلاسم و اصلاح این محصول موثر باشد.
<strong>مواد و روش­ها:</strong>
در این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی بین 30 ژنوتیپ زالزالک متعلق به چهار گونه مختلف، با مطالعه 17 صفت مورفولوژیکی مربوط به برگ و میوه صورت گرفت. نمونه­های مورد بررسی از چند منطقه در غرب و شمال کشور ایران جمع­آوری شدند. نمونه­های برگ و میوه در زمان رسیدگی میوه از بخش­های مختلف درخت به طور تصادفی جمع­آوری گردیدند. برای ارزیابی صفات مرتبط با برگ از هر ژنوتیپ، 30 برگ به طور تصادفی در سه تکرار انتخاب و صفات مربوط برای آنها ثبت شد. برای ارزیابی صفات مرتبط با میوه از هر ژنوتیپ 10 میوه به طور تصادفی در سه تکرار انتخاب و صفات مربوط برای آنها ثبت گردید.
<strong>یافته­ها:</strong>
نتایج ارزیابی صفات مورفولوژیکی نشان داد در برخی از صفات مانند وزن میوه، طول و سطح برگ، عمق شیار برگ، طول بذر و طول دمبرگ تنوع بالایی بین نمونه­ها وجود دارد. نتایج به دست آمده از تجزیه خوشه­ای، ژنوتیپ­ها را به دو گروه اصلی شامل گونه­های <em>pontica</em> و <em>microphylla</em> و دو گونه دیگر یعنی گونه­های <em>monogyna</em><em> </em>و <em>pentagyna</em> تفکیک کرد. تجزیه همبستگی ساده بین صفات نشان داد همبستگی مثبتی بین برخی از صفات وجود دارد. نتایج مربوط به تجزیه عامل­ها صفات را در پنج عامل اصلی قرار داد و در مجموع نزدیک به 85% از واریانس کل را توجیه کردند. فاکتور اول و دوم که بیشتر مربوط به صفات میوه، بذر و برگ بود، نزدیک به 55% از واریانس کل را توجیه نمودند. در تجزیه به عامل­ها سطح برگ، طول دمبرگ و تعداد برگ در هر گره به همراه صفات مربوط به بذر و میوه مانند وزن بذر، طول بذر، درصد رطوبت و ماده خشک میوه جزء صفات مهم و تاثیر گذاری بودند که در عامل اول قرار گرفتند و برای ارزیابی ژنوتیپ­های زالزالک مناسب هستند.
<strong>نتیجه­گیری:</strong>
نتایج کلی این تحقیق نشان داد تنوع زیادی در بین ژنوتیپ­های زالزالک به لحاظ صفات کمی و کیفی میوه وجود دارد. همچنین وزن میوه به طور معنی­داری در بین نمونه­های زالزالک متنوع بود و برخی از ژنوتیپ­های متعلق به گونه <em>pontica</em> دارای وزن میوه بالا بودند که می­توان آنها را به صورت تجاری کشت و یا در برنامه اصلاح این محصول برای دستیابی به نتاج مطلوب­تر استفاده نمود.
زالزالک,گونه,تجزیه کلاستر,وزن میوه
https://jopp.gau.ac.ir/article_2908.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2908_9ac6604c900e7c95cacaa8cd85d28814.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
23
تأثیر کودهای زیستی به همراه کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد کمی و صفات (Cassia angustifolia Vahl) فیزیولوژیکی گیاه سنای هندی
71
87
FA
مصطفی
حیدری
0000-0003-1083-3391
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه صنعتی شاهرود
haydari2005@gmail.com
الهام
جعفرپور
دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی، دانشگاه زابل
m_dh11@yahoo.com
<strong>سابقه و هدف:</strong>سنای هندی (<em>Cassia angustifolia </em>Vahl)یکی از گیاهان با ارزش شناخته شده در درمان یبوست است. امروزه یکی از اهداف تولید گیاهان دارویی، تولید گیاهان ارگانیک می باشد. این امر با استفاده از کودهای زیستی میسر است. در دهههای گذشته بدلیل مصرف کودهای شیمیایی اثرات زیست محیطی متعددی از جمله انواع آلودگیهای آب و خاک و مشکلاتی در خصوص سلامتی انسان و دیگر موجودات زنده به وجود آمد.کودهای زیستی متشکل از ریزجاندارهای مفیدی هستند که در ناحیه اطراف ریشه و یا بخش داخلی گیاهان تشکیل کلونی داده و رشد گیاه میزبان را با بهبود جذب عناصر معدنی، به ویژه فسفر، تحریک می کنند.ریز جاندارهای موجود در کودهای زیستی قادرند عناصر معدنی خاک را در یک فرآیند زیستی تبدیل به مواد مغذی همچون ویتامینها و دیگر مواد معدنی کرده و به ریشه خاک برساند. مصرف کودهای زیستی کم هزینه تر هستند و در اکوسیستم آلودگی به وجود نمیآورد. <br /><strong>مواد و روش­ها</strong>: به منظور بررسی اثرات نوع های مختلف کود زیستی به همراه کودهای آلی و شیمیایی بر عملکردکمی، رنگدانه های فتوسنتزی و عقادیر عناصر معدنی درگیاه داروییسنای هندی، آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه نوع مختلف از کود­های زیستی: نیتروکسین=B<sub>1</sub>، بیوسولفور= B<sub>2</sub>، فسفات بارور2 = B<sub>3</sub> وبه همراهترکیبی از نیتروکسین+بیوسولفور+ فسفات بارور2=B<sub>4</sub> به عنوان عامل اول و سه سطح کود دامی = F<sub>1</sub>، کمپوست=F<sub>2</sub> و کود شیمیایی = F<sub>3</sub> به عنوان عامل دوم بودند. <br /><strong>یافته­ها</strong>: نتایج نشان داد تیمار کود زیستی تاثیر معنیداری بر عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته و مقادیر عنصر فسفر در دو بخش هوایی و دانه گیاه سنای هندی داشت، بیشترین عملکرد دانه و مقدار فسفر از کود فسفات بارور2 و نیتروکسین و تعداد غلاف در بوته از نیتروکسین حاصل شد. تیمار کودهای آلی و شیمیایی در این بین و اثر متقابل کود زیستی و کودهای آلی و شیمیایی نیز تاثیر معنیدار بر عملکرد دانه،زیست توده، تعداد شاخه فرعی و تعداد غلاف در بوته دارا بودند. بیشترین مقادیر این صفات از B<sub>1</sub>F<sub>1</sub> (کود زیستی نیتروکسین و کود دامی) حاصل شد. استفاده ازکودهای زیستی هر چند تاثیر معنی داری بر رنگدانههای فتوسنتری و میزان کربوهیدرات محلول در برگهای سنای هندی نداشت اما کودهای آلی و شیمیایی منجر بهتغییراتمعنیداریدر میزان کلروفیل a و کربوهیدرات محلول برگشدند. <br /><strong>نتیجه گیری:</strong> یافته های این آزمایش نشان داد بهترین تیمار در این بررسی استفاده از کود زیستی نیتروکسین به همراه کود دامی بود.
کود های بیولوژیکی,سنای هندی,عملکرد دانه,صفات فیزیولوژیکی
https://jopp.gau.ac.ir/article_2909.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2909_c46e46aa461a3bb5d2a565825ab7b8d7.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
تحمل به یخ زدگی گونه های علف چمنی تحت شرایط کنترل شده
89
106
FA
احمد
نظامی
0000-0001-9490-6935
استاد-دانشگاه فردوسی مشهد
nezami@um.ac.ir
محمدجواد
احمدی لاهیجانی
دانشگاه فردوسی مشهد
mj.ahmadi@stu.um.ac.ir
کوروش
شجاعی نوفرست
دانشگاه فردوسی مشهد
ko_sh519@um.ac.ir
جواد
رضایی
دانشگاه فردوسی مشهد
rezaei@um.ac.ir
فاضل
فاضلی
دانشگاه فردوسی مشهد
fazeli@um.ac.ir
سابقه و هدف: تنش سرما یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد علفهای چمنی در مناطق معتدله است. تحمل به تنش سرما بین گونهها و جنسهای مختلف گیاهی و مناطق مختلف، متفاوت است. علفهای چمنی به دلیل کاربرد گسترده در زیباسازی فضاهای سبز، تغذیه دامها و کنترل فرسایش، از اهمیت زیادی برخوردارند. بین گونههای مختلف علفهای چمنی نیز تفاوت زیادی از نظر تحمل به سرما مشاهده شده است. پژوهشگران از صفتهای معتددی از جمله دمای 50 درصد کشندگی، میزان نشت الکترولیت-ها، ارتفاع و سطح برگ گیاه برای شناسایی گونههای متحملتر به سرما بهره جستهاند. به دلیل وجود اطلاعات کم در مورد تحمل به سرمای علفهای چمنی، این پژوهش با هدف شناسایی گونههای متحملتر علفهای چمنی به تنش سرما با استفاده از برخی صفات فیزیولوژیک و موفولوژیک صورت گرفت.<br />مواد و روشها: به منظور ارزیابی تحمل به یخزدگی چند گونه علف چمنی در شرایط کنترل شده، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شش نوع علف چمنی از گونههای لولیوم، فستوکا و برموداگراس و 14 دمای یخزدگی (صفر تا 19/5- با فواصل 1/5 درجه سانتیگراد) بودند. بذرها در اواسط مهرماه درگلدانهای پلاستیکی به قطر 10 سانتیمتر کشت شدند. به منظور ایجاد خوسرمایی، گیاهچهها تا مرحله 6-4 برگی در محیط طبیعی رشد یافتند. گلدانها، 24 ساعت قبل از تیمار سرما آبیاری و سپس به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. صفاتی از جمله پایداری غشای سلولی طوقه و برگ، درصد بقاء، وزن خشک بوته، LT50، RDMT50 و تعداد پنجه مورد ارزیابی قرار گرفتند.<br />یافتهها: تنش یخزدگی باعث کاهش معنیدار درصد بقاء علفهای چمنی شد. اغلب علفهای چمنی قادر به تحمل دمای 15- درجه سانتیگراد بودند، ولی با افزایش میزان سرما درصد بقاء آنها کاهش یافت، بهطوریکه، در دمای 16/5- درجه سانتیگراد گیاهان کلیه گونه های علفهای چمنی از بین رفتند. با این وجود، درصد بقا بسته به نمونههای مورد مطالعه متفاوت بود، بهطوریکه، گیاهان نمونه کالیفرنیا و استارلت در دمای 12- درجه سانتیگراد حدود 50 درصد بقا داشتند، درحالیکه، درصد بقا گیاهان نمونه فستوکا مسترپیس در این دما حدود 15 درصد بود. بهطورکلی، درصد پایداری غشای سلولی طوقه بیشتر از برگ بود، بهطوریکه، در دمای 13/5- درجه سانتیگراد پایداری غشای سلولی طوقه بیش از 60 درصد مشاهد شد، اما بههرحال، در دماهای بیش از 15- درجه سانتیگراد این شاخص برای هر دو به صفر رسید. تعداد پنجه و وزن خشک گیاهان در پایان دوره بازیافت نیز به طور معنیداری تحت تاثیر تیمارهای دمایی قرار گرفت و با کاهش دما از میزان آنها کاسته شد. همبستگی بسیار معنیداری (**0/98-=r) بین دمای کشنده 50 درصد گیاهان (LT50) با درصد بقاء مشاهده شد. بر اساس شاخص LT50، علف چمنی برموداگراس بیشترین و علف چمنی پوآ پرانتیس میدوگراس کمترین میزان تحمل به سرما را داشتند، در صورتی که، علف چمنی فستوکا استارلت بر اساس دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاه(RDMT50) ، بیشترین توانایی رشد مجدد در دوره بازیافت را از خود نشان داد. <br />نتیجهگیری: در مجموع، بهنظر میرسد که شاخصهای LT50، RDMT50، درصد بقاء و شاخص پایداری غشای سلولی شاخص-های مناسبی در تعیین تحمل به تنش یخزدگی علفهای چمنی باشند. همچنین، بر اساس نتایج، علفهای چمنی برموداگراس و فستوکا استارلت به عنوان گونههای متحمل به سرما شناخته شدند.
پایداری غشای سلولی,تنش سرما,درصد بقاء,LT50,RDMT50
https://jopp.gau.ac.ir/article_2911.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2911_6298619a94aa81fcaffe1996b6a02d37.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر عملکرد و برخی متابولیت های ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)
107
130
FA
کیانوش
حسن زاده
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
medicinalplants7@gmail.com
خدایار
همتی
عضو هیئت علمی
khodayarhemmati@yahoo.com
مهدی
علیزاده
0000-0001-5358-313X
عضو هیئت علمی
guasnr@gmail.com
بادرنجبویه گیاهی دارویی است که اسانس آن کاربرد فراوانی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی داشته و همچنین دارای ترکیب اسید رزمارینیک می باشد که امروزه بر علیه ویروس HIV1 و درمان بیماری ایدز مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش اثر کودهای آلی (کود گاوی، گوسفندی، ورمی کمپوست و خاکبرگ) و محلول پاشی با اسید سالیسیلیک (SA) در غلظتهای 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر روی درصد اسانس و برخی متابولیت های ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه بررسی شد. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به صورت گلدانی صورت گرفت. متغیرهای اندازه گیری شده شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس، اجزای اسانس، میزان اسید رزمارینیک (RA) و فعالیت آنتی اکسیدانی بود. شناسایی اجزای اسانس توسط GC/MS، میزان اسید رزمارینیک توسط HPLC و فعالیت آنتی اکسیدانی توسط اسپکتروفتومتر انجام گرفت. نتایج نشان داد کودهای آلی و کاربرد اسید سالیسیلیک بر درصد اسانس، میزان اسید رزمارینیک و فعالیت آنتی اکسیدانی تفاوت معنی داری داشت. بر اساس نتایج مقایسه میانگین ها، حداکثر درصد اسانس (0.536 درصد) در تیمار کود گاوی و غلظت 2-10 مولار SA و کمترین مقدار آن (0.203 درصد) مربوط به تیمار کودهای گاوی و گوسفندی بدون کاربرد SA بدست آمد. نتیجه تجزیه اسانس نشان داد که سیترال (E&Z) با 61.88 درصد بیشترین جزء اسانس را دارا بود. بیشترین میزان RA در بستر محتوی کود گوسفندی و کاربرد SA در غلظت 4-10 مولار و کمترین میزان آن در تیمار شاهد بدون کاربرد اسید سالیسیلیک تولید گردید.
اسید رزمارینیک,GC/MS,HPLC,اسانس,بادرنجبویه
https://jopp.gau.ac.ir/article_2912.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2912_42f64d22d192efc0dd3832c79f6a5c1d.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
آنالیز رشد و صفات کیفی کدو تخم کاغذی (Cucurbita pepo L) تحت تاثیر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی
131
155
FA
سید حمزه حسینی
حسینی
دانشجوی دکترا
s_hoseini244@yahoo.com
سعید
یوسف زاده
استادیار- پیام نور
syosefzadeh@yahoo.com
سرجی
یریتسایان
دانشگاه ملی ارمنستان
s_eritsyan@yahoo.com
خدایار
همتی
دانشگاه گرگان
kh_hemmati@gau.ac.ir
سابقه و هدف: تولید و مصرف کودهای شیمیایی در کشاورزی متداول مشکلات زیست محیطی بسیاری را به همراه دارد. در حالی که، کاربرد کودهای آلی به جای کودهای شیمیایی میتواند نقش مهمی در حاصلخیزی خاک، افزایش کیفیت محصول و سلامت بوم نظام های زراعی داشته باشد. کدو پوست کاغذی، گیاهی علفی و یکساله متعلق به خانواده کدوئیان است. گیاهان متعلق به تیره کدوییان به علت تجمع درصد بالایی از پروتئین و بویژه روغن در دانه از ارزش غذایی مناسبی برخوردار هستند. از این رو هدف از این تحقیق بررسی تاثیر منابع مختلف کودی و تلفیق آنها ویژگیهای کمی و کیفی کدو تخم کاغذی می باشد.<br />مواد و روشها: به منظور بررسی آنالیز رشد و صفات کیفی کدو تخم کاغذی تحت تاثیر کاربرد کودهای آلی و شیمیایی آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در سالهای زراعی 1390- 1389 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. تیمارها شامل: ) N0 شاهد)، N1 (66-66-99 کیلوگرم در هکتار NPK معادل 33 %)، N2 (132-132-198 کیلوگرم در هکتار NPK معادل 66 %)، N3(200-200-300 کیلوگرم در هکتار NPK معادل 100 %)، H: کود دامی (30 تن در هکتار)، 1/2 H + N1) :HN1)، :HN2 ( N2+ 1/2 H)، HN3: ( N3+ 1/2 H)، : کمپوست زباله شهری (30 تن در هکتار)، : N1)+ 1/2 C)، N2) :CN2+1/2 C )، N3 ) :CN3+1/2 C ) و HN: (1/2 C + 1/2 H) بود. در این تحقیق سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن، اسید های اسید لینولئیک و اسید اولئیک اندازهگیری شدند. <br />یافتهها: نتایج نشان دادند کاربرد تلفیقی کودهای دامی با کودهای شیمیایی سرعت رشد محصول و سرعت رشد نسبی را افزایش داد. کاربرد تیمار تلفیقی 132-132-198 کیلوگرم در هکتار NPK + 15 تن کود دامی در هکتار بیشترین عملکرد دانه را با میانگین 1044 و 1148 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در سال اول و دوم آزمایش تولید کرد. بالاترین درصد روغن و شاخص برداشت نیز از کاربرد تیمار تلفیقی 132-132-198 کیلوگرم در هکتار NPK + 15 تن کود دامی در هکتار در دو سال آزمایش بدست آمد. بیشترین عملکرد بیولوژیک و اسیدهای چرب لینولئیک و اولئیک در اثر کاربرد کود دامی بدست آمد. کاربرد کود شیمیایی سطح سوم N3 (200-200-300 کیلوگرم در هکتار (NPK کمترین درصد روغن دانه را در بین سطوح مختلف کود شیمیایی تولید نمود.<br />نتیجهگیری: در کل نتایج نشان داد مصرف بیش از اندازه کودهای شیمیایی بر تمامی صفات مورد مطالعه (بجز شاخص برداشت) تاثیر منفی بر جای گذاشت. کاربرد تیمار تلفیقی :HN2 (132-132-198 کیلوگرم در هکتار NPK + 15 تن کود دامی در هکتار) به جای کودهای شیمیایی میتواند موجب ارتقاء عملکرد کمی و کیفی کدوی تخم کاغذی شده و گامی در جهت نیل به کشاورزی پایدار محسوب گردد.
کشاورزی پایدار,کمپوست,گیاهان دارویی,نیتروژن
https://jopp.gau.ac.ir/article_2913.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2913_93e77c3cb06a82266f1ea0ff6cd8e155.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
24
ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپهای ازگیلژاپنی (Eriobotrya japonica) بر اساس صفات پومولوژی در استان گلستان
157
177
FA
رخساره
رحیم خانی
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
roksana_r90@yahoo.com
فریال
وارسته
عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
feryalvarasteh@gmail.com
اسماعیل
سیفی
عضو هیات علمی/دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
esmaeilseifi@yahoo.com
چکیده مبسوط<br />سابقه و هدف: ازگیلهایژاپنی انواع با اکولوژی متفاوتی طی دوره طولانی کشت و سازگار شدن خود در نواحی مختلف دنیا تشکیل دادهاند. اولین قدم در کار اصلاحی شناسایی خاستگاه و مرکز پراکنش، همراه با مطالعه تنوع بین ژنوتیپها است. در این پژوهش 20 ژنوتیپ ازگیلژاپنی به منظور شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای برتر در استان گلستان، با استفاده از مارکرهای مورفولوژی میوه مورد مطالعه قرار گرفتند. <br />مواد و روشها: میوههای ژنوتیپهای مورد بررسی در زمان رسیدگی، برداشت، و 25 صفت کمی و کیفی مربوط به میوه و بذر آنها در آزمایشگاه اندازهگیری گردید. مقادیر حداکثر، حداقل، میانگین، ضریب شاخص تنوع، همبستگی بین صفات مشخص و تجزیه به عامل و کلاستر دادهها انجام شد.<br />یافتهها: نتایج نشان داد که بین ژنوتیپها از نظر برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی تفاوت معنیداری وجود داشت. وزن میوهها از 87/12 تا 80/23 گرم و طول میوهها از 67/25 تا 70/33 میلیمتر در ژنوتیپها متغیر بود. در بیشتر ژنوتیپها میوه تقریباً شکل گرد داشت. میوهها بسته به ژنوتیپ دارای 14/1 تا 33/4 عدد بذر بودند. مقدار گوشت میوه از 5/2 برابر وزن بذور در ژنوتیپ 2 تا 92/5 در ژنوتیپ 20 متفاوت بود. بالاترین (96/87%) و پایینترین (60/77%) مقدار رطوبت گوشت میوه به ترتیب در ژنوتیپ 2 و 20 ثبت گردید. درصد ماده خشک بذر در محدودهی 12/41 تا 27/51% متغیر بود. بیشترین میزان مواد جامد محلول (73/17%) در ژنوتیپ 13 مشاهده شد، در حالیکه ژنوتیپ 3 بالاترین مقدار اسیدیته قابل تیتر (16/1%) و ویتامین ث (10/38 میلیگرم در 100 گرم وزن تر) را داشت. همچنین برای تعیین صفات اصلی متمایز کننده ژنوتیپها، تجزیه به عامل 19 صفت کمّی انجام شد و صفات مورد بررسی در 5 عامل که در مجموع حدود 95/89 درصد از واریانس کل را توجیه کردند قرار گرفتند. در هر عامل صفات با ضرایب بیشتر از 40/0 معنیدار در نظر گرفته شد. عامل اول مربوط به خصوصیات فیزیکی میوه و عامل دوم مربوط به خصوصیات بذر بود که در مجموع 5/55 درصد از واریانس کل را به خود اختصاص دادند. نتایج تجزیه به عامل نشان داد که طول، قطر، وزن و حجم میوه، طول بذر، وزن تر و خشک بذر، درصد ماده خشک بذر، طول به قطر بذر و تعداد بذر بیشترین تاثیر را در تنوع ژنوتیپها داشتند. همچنین بر اساس تجزیه کلاستر 19 صفت کمی، ژنوتیپها در پنج گروه جای گرفتند. وزن تر گوشت میوه با طول، قطر، وزن و حجم میوه همبستگی مثبت در سطح یک درصد و با ضخامت گوشت میوه همبستگی مثبت در سطح 5 درصد نشان داد. <br />نتیجهگیری: در نهایت ژنوتیپهایی که به لحاظ صفات مرتبط با کیفیت میوه از جمله وزن میوه، تعداد کمتر بذر درون میوه و یا سایر صفات کیفی شرایط بهتری داشتند میتوانند به عنوان ژنوتیپهای امیدبخش برای ارزیابیهای بعدی در برنامههای اصلاح، تکثیر و احداث باغهای تجاری مورد استفاده قرار گیرند. در این پژوهش ژنوتیپ 20 با بیشترین نسبت گوشت به بذر، ژنوتیپ 16 با کمترین تعداد بذر و نسبت گوشت به بذر بالا و ژنوتیپ 13 به دلیل بالا بودن مواد جامد محلول و نسبت گوشت به بذر مناسب به عنوان ژنوتیپهای امیدبخش معرفی میگردند.
ازگیلژاپنی,پومولوژی,تجزیه به عامل,تجزیه کلاستر
https://jopp.gau.ac.ir/article_2914.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2914_162a39cca4ec55dd8e949a3b656702fd.pdf
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پژوهشهای تولید گیاهی
2322-2050
2322-2778
23
1
2016
05
21
چکیده های مبسوط انگلیسی
1
18
FA
10.22069/jopp.2016.2917
https://jopp.gau.ac.ir/article_2917.html
https://jopp.gau.ac.ir/article_2917_74b01bb579b5fd76d4053a488724607c.pdf