TY - JOUR ID - 5254 TI - تأثیر اسید سالیسیلیک بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گوجه‌فرنگی (Solanum lycopersicum L.) تحت شرایط سایه‌دهی JO - پژوهش‌های تولید گیاهی JA - JOPP LA - fa SN - 2322-2050 AU - آذرمی, رسول AU - ایزدی, نورالدین AD - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران AD - دانش‌آموخته دکتری اصلاح و فیزیولوژی گل‌ها و گیاهان زینتی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 27 IS - 3 SP - 191 EP - 204 KW - تعدیل تنش KW - خصوصیات رویشی KW - شدت نور KW - گوجه‌فرنگی DO - 10.22069/jopp.2020.16723.2531 N2 - چکیده سابقه و هدف: تنش‌های محیطی از قبیل شدت نور بالا و پایین عامل محدودکننده مهم در رشد و نمو گیاهان می‌باشند. همه گیاهان در شرایط طبیعی رشد، در طول چرخه زندگی، توسط گیاهان مجاور و یا خودشان با شدت‌های مختلف سایه‌دهی می‌شوند. ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻠﯿﮏ اﺳﯿﺪ، ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾـﮏ تنظیم‌کننده رشد، می‌تواند ﻣﻘﺎوﻣﺖ گیاهان به سایه‌دهی و شدت نور زیاد را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ. گوجه‌فرنگی یکی از مهم‌ترین سبزی‌های مصرفی در دنیا و همچنین یکی از با ارزش‌ترین منابع تامین مواد معدنی و ویتامین‌ها در رژیم غذایی انسان می‌باشد که نقش مهمی در سلامتی انسان دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی، کاربرد اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد و تأثیر آن بر کاهش آسیب گوجه‌فرنگی در شرایط شدت نور پایین و بالا می‌باشد که رشد گیاه در شرایط سایه‌دهی و بیش‌بود نور را امکان پذیر می‌سازد.مواد و روش‌ها: در تحقیق حاضر، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر بررسی تاثیر سطوح مختلف سایه‌دهی (0، 25 و 50 درصد سایه‌دهی) و اسید سالیسیلیک (غلظت 0 و 2 میلی‌مولار ) بر برخی خصوصیات رشدی و عملکرد گوجه‌فرنگی، آزمایشی به صورت کرت خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو رقم سوپربتا و سوپر6108 با سه تکرار در شرایط مزرعه‌ای اجرا شد. در این آزمایش، صفاتی از قبیل طول ساقه، طول میان گره، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک ساقه و برگ، غلظت کلروفیل، هدایت روزنه‌ای برگ و عملکرد مورد مطالعه قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که طول کل گیاه، تعداد برگ، سطح برگ و وزن تر و خشک برگ و ساقه در هر دو رقم با افزایش شدت سایه‌دهی به ویژه در تیمار شاهد سالیسیلیک اسید به طور معنی‌داری کاهش یافت در حالی‌که طول میان‌گره و هدایت روزنه‌ای برگ با افزایش شدت سایه‌دهی افزایش یافت. غلظت کلروفیل برگ در گوجه‌فرنگی سوپر‌بتا در شرایط بدون سایه‌دهی و محلول‌پاشی‌شده با اسید سالیسیلیک 20 درصد بیشتر از گوجه‌فرنگی‌های با سایه‌دهی 50 درصد و تیمار شده با اسید سالیسیلیک بود. بیشترین عملکرد (2366 گرم در گیاه) در گیاهان در معرض نور کامل و تیمار شده با اسید سالیسیلیک به‌دست آمد ولی کمترین عملکرد (670 گرم در گیاه) در گیاهان رشد کرده در سایه‌دهی 50 درصد و تیمار بدون سالیسیلیک اسید حاصل شد. نتیجه‌گیری: به طور کلی نتیجه‌گیری می‌شود که گوجه‌فرنگی‌های رشد یافته در تیمار بدون سایه‌دهی رشد و عملکرد بهتری داشتند و کاربرد اسید سالیسیلیک توانست خصوصیات مورفولوژیکی و عملکرد گوجه‌فرنگی را در شرایط سایه‌دهی بهبود بخشد.واژه‌های کلیدی: تعدیل تنش، خصوصیات رویشی، شدت نور، گوجه‌فرنگی UR - https://jopp.gau.ac.ir/article_5254.html L1 - https://jopp.gau.ac.ir/article_5254_9bff62d5a0c39a17ae7d10b9de48e87e.pdf ER -