ارزیابی نقش خصوصیات کانوپی بر شاخص تحمل ارقام گندم در تداخل با علف هرز چاودار وحشی (Secale cereale)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زراعت دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.

3 دانشجوی دکترای زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

چکیده

این پژوهش جهت ارزیابی قدرت رقابتی چند رقم گندم توصیه شده در منطقه درگز با علف¬هرز شایع چاودار وحشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-1389 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار رقم گندم سایسون، الوند، چمران و سپاهان و تراکم¬های چاودار وحشی در پنج سطح 0، 20، 40، 60 و 80 بوته در مترمربع بود. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم چاودار وحشی صفات شاخص سطح برگ، ماده خشک تجمعی، دوام شاخص سطح برگ و دوام ماده خشک ارقام گندم کاهش یافت. سرعت افزایش ارتفاع دو رقم الوند و سپاهان در رقابت با علف¬هرز نسبت به کشت خالص بیشتر بود. همچنین دو رقم مزبور دوام شاخص سطح برگ و دوام ماده خشک بیشتری در شرایط تداخل با علف¬هرز نسبت به ارقام چمران و سایسون داشتند و درصد شاخص سطح برگ قسمت فوقانی کانوپی آنها در شرایط رقابت افزایش نشان داد. در مقابل، ارتفاع و درصد شاخص سطح برگ نیمه بالایی کانوپی ارقام چمران و سایسون در شرایط تداخل کاهش یافت. شاخص تحمل به تداخل ارقام گندم در صفت عملکرد بیولوژیک بیشتر از عملکرد دانه بدست آمد. در تمامی سطوح تراکم چاودار وحشی، دو رقم الوند و سایسون به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر شاخص تحمل به تداخل را در صفات عملکرد بیولوژیک و دانه داشتند. با افزایش تراکم گیاهی، درصد شاخص سطح برگ لایه¬های پایینی کانوپی چاودار وحشی کاهش و لایه¬های بالایی آن افزایش یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Canopy Characteristic Role on Interference Tolerance Index of wheat cultivars in interference with feral rye (Secale cereale)

نویسندگان [English]

  • bijan saadatian 1
  • Mohamad kafi 2
  • fatemeh soleymani 3
1 Ph.D student of agronomy, Department of Agronomy and plant breeding, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad.
2 Professor, Department of Agronomy and Plant breeding, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad.
3 PhD student of Agronomy, Department of Agronomy and Plant breeding, Faculty of Agriculture, Bu-Ali Sina University, Hamedan.
چکیده [English]

This research was carried out for evaluation of competitive ability of some wheat cultivars (Triticum aestivum L.) of recommended wheat in Dargaz region with common weed of feral rye (secale cereale). Experiment was conducted as factorial based on randomized complete block design with three replications in 2010-2011 growing season. Experimental factors were included four wheat cultivars of Sayson, Alvand, Chamran and Sepahan and feral rye densities were at five levels of 0, 20, 40, 60 and 80 plants m-2. The results showed that by increasing feral rye density were reduced leaf area index, accumulation dry matter, leaf area index duration and dry matter duration of wheat cultivars. Rate of height increasing of Alvand and Sepahan in competition with weed were increased than pure stand. Also mentioned two cultivars had more leaf area index duration and dry matter duration in interference condition with weed than Chamran and Sayson and percent of leaf area index of canopy upper layer increased. Contrarily, height and leaf area index percent of mid-upper of canopy of Chamran and Sayson reduced in interference condition. Interference tolerance index (ITI) of wheat cultivars in biologic yield were obtained more than grain yield. At all density levels of feral rye, Alvand and Sayson had maximum and minimum interference tolerance index in biologic and grain yield, respectively. By increasing plant density, leaf area index percent of feral rye canopy downer layers reduced and increased its upper layers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Canopy layering
  • dry matter duration
  • Height
  • leaf area index duration