اثر کودهای آلی و اسید سالیسیلیک بر عملکرد و برخی متابولیت های ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 عضو هیئت علمی

چکیده

بادرنجبویه گیاهی دارویی است که اسانس آن کاربرد فراوانی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی داشته و همچنین دارای ترکیب اسید رزمارینیک می باشد که امروزه بر علیه ویروس HIV1 و درمان بیماری ایدز مورد استفاده قرار می گیرد. در این پژوهش اثر کودهای آلی (کود گاوی، گوسفندی، ورمی کمپوست و خاکبرگ) و محلول پاشی با اسید سالیسیلیک (SA) در غلظت‌های 0، 2-10، 4-10 و 6-10 مولار بر روی درصد اسانس و برخی متابولیت های ثانویه گیاه دارویی بادرنجبویه بررسی شد. آزمایش در قالب طرح فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به صورت گلدانی صورت گرفت. متغیرهای اندازه گیری شده شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، درصد اسانس، اجزای اسانس، میزان اسید رزمارینیک (RA) و فعالیت آنتی اکسیدانی بود. شناسایی اجزای اسانس توسط GC/MS، میزان اسید رزمارینیک توسط HPLC و فعالیت آنتی اکسیدانی توسط اسپکتروفتومتر انجام گرفت. نتایج نشان داد کودهای آلی و کاربرد اسید سالیسیلیک بر درصد اسانس، میزان اسید رزمارینیک و فعالیت آنتی اکسیدانی تفاوت معنی داری داشت. بر اساس نتایج مقایسه میانگین ها، حداکثر درصد اسانس (0.536 درصد) در تیمار کود گاوی و غلظت 2-10 مولار SA و کمترین مقدار آن (0.203 درصد) مربوط به تیمار کودهای گاوی و گوسفندی بدون کاربرد SA بدست آمد. نتیجه تجزیه اسانس نشان داد که سیترال (E&Z) با 61.88 درصد بیشترین جزء اسانس را دارا بود. بیشترین میزان RA در بستر محتوی کود گوسفندی و کاربرد SA در غلظت 4-10 مولار و کمترین میزان آن در تیمار شاهد بدون کاربرد اسید سالیسیلیک تولید گردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effect of organic fertilizers and Salicylic acid on the yield and some secondary metabolites of Lemon balm (Melissa officinalis L.)

چکیده [English]

In this research, the effects of organic fertilizers (Bovine, Sheep, Leaf mould and Vermicompost fertilizers) combined with foliar application of salicylic acid (SA) at the rate of 0, 10-2, 10-4 and 10-6 M on essential oil percentage and some secondary metabolites of Lemon balm were investigated. The experiment was conducted as complete randomized block design with factorial arrangement in pots with three replications. The parameters such as shoot fresh & dry weights, oil percentage, essential oil components, the amount of RA and the antioxidant activity were measured. Essential oil was extracted by Clevenger, the essential oil components were identified by GC/MS, RA was estimated by HPLC and antioxidant activity was measured by spectrophotometer. Based on the analysis of variance, the effects of organic fertilizers and SA on oil percentage, the amount of RA and antioxidant activity were found to be significantly different. Maximum oil percentage (%0.536) was recorded in the treatment of bovine fertilizer combined with 10-2 M SA and the lowest level (%0.203) was observed in bovine and sheep fertilizers without SA. The essential oil analysis revealed that Citral (E & Z) at the rate of 61.88 % was the highest essential oil component of lemon balm. The highest and lowest amounts of RA were found in plants treated with Sheep manure 10-4 M SA and control plants respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rosmarinic acid
  • GC/MS
  • HPLC
  • Essential oil
  • Lemon balm