بهینه‌سازی تیمارهای سترون‌سازی جهت کشت درون شیشه‌ای دو گونه مختلف درخت توس (‏Betula sp‏)‏

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دانشگاه منابع طبیعی گرگان در رشته جنگلشناسی و اکولوژی جنگل

2 استادیار دانشکده علومجنگل. دانشگاه منابع طبیعی گرگان

3 استادیار دانشکده تولید گیاهی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 استادیار موسسه پنبه کشور

چکیده

توس (‏Betula sp‏) از گونه¬های رو به انقراض ایران بوده و زادآوری طبیعی آن در جنگل¬های شمال کشور بسیار اندک می¬باشد. ‏مشکلات مربوط به زادآوری و جوانه زنی طبیعی بذر آن و آلودگی¬های همراه بذور اهمیت استفاده ‏از کشت¬های درون شیشه را در جهت حفظ، بقا و اصلاح آن¬ها دو چندان کرده است. بدین منظور کشت بافت دو گونه از جنس ‏توس از طریق ریزنمونه بذری مدنظر قرار گرفت. بذور گونه ‏litwinowii‏ ‏B.‎‏ از منطقه جنگلی سنگده استان مازندران و ‏B. ‎pendula‏ از ارتفاعات جنگل سیاه¬مرزکوه استان گلستان به طور تصادفی از 10 پایه درختی جمع¬آوری شدند و تحت 7 تیمار ‏سترون¬سازی مختلف قرار گرفتند. این تحقیق با آزمایش فاکتوریل دو عامله در‎ ‎قالب طرح کاملا تصادفی با سه‎ ‎تکرار 10 تایی ‏اجرا گردید. تیمارهای سترون¬سازی از نظر آماری در سطح یک درصد تفاوت معنی¬دار نشان دادند. بهترین نتیجه از به¬کارگیری ‏تیمار تلفیقی 24 ساعت قارچ¬کش دیفنوکونازول 3 درصد همراه با آب گرم 55 درجه سانتی گراد به مدت 30 دقیقه و کلریدجیوه ‏‏1/0 درصد به مدت 10 دقیقه حاصل شد که با اعمال این تیمار، 100-95 درصد بذور هر دو گونه عاری از هر گونه آلودگی ‏باکتریایی و قارچی بودند. بذور استریل شده در محیط‎ ‎کشت‎ ‎پایهMS ‎‏ و ‏B5‎‏ کشت شدند. در نهایت بذور گونه ‏B. litwinowii‏ ‏‏3/17 درصد و ‏B. pendula‏ نیز 14 درصد جوانه¬زنی داشته و ریشه¬دار شدند. از گیاه¬چه¬های حاصل می¬توان جهت ریزازدیادی ‏این گونه¬ها که در مناطق صعب العبور پراکنش داشته و جمع¬آوری بذور آن¬ها با مشکلاتی مواجه است استفاده کرد. ‏

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Optimization of surface sterilization treatments in two Birch (Betula sp.) species ‎

چکیده [English]

Birch (Betula sp.) is considered as extinction species and its natural regeneration in Iranian forests ‎is very slow. Difficulties in regeneration as well as natural seed germination of birch tree besides ‎high levels of seed contaminations have justified the application in‏ ‏vitro culture with respect to its ‎conservation and genetic improvement. Hence, the in vitro culture initiation using seed explants of ‎two birch species was attempted. The seeds of B. pendula‏ ‏‎(collected from Sangdeh altitudes, ‎Mazandaran) and B. litwinowii‏ ‏‎(from Siamarzkooh forests, Golestan region) were randomly ‎harvested from the ten adult trees and then subjected to 7 surface sterilization treatments in 3 ‎replications. The experiment was undertaken as completely randomized design in factorial ‎arrangement (two factors) and 15 replications per each treatment. Application of Difnoconazole‏ ‏fungicide (3% for 24 h) followed by warm water (55°C in 30 min) and HgCl2 (0.1% for‎‏ ‏‎10 min) ‎were recognized as the best treatment for seed sterilization as well as germination. With this ‎treatment, 95-100%‎‏ ‏seeds were found to be free from bacterial and fungal contamination. ‎Consequently, seeds of two species were cultured on MS and B5 media. The germination ‎percentage for B. litwinowii and‏ ‏B. pendula‎‏ ‏were recorded as 17.3% and 14%, respectively. In ‎conclusion, these in vitro raised plantlets may be used as a source explants for in vitro culture ‎initiation of birch species, whose seed collection is so difficult in such impassable sites. ‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sterilization
  • Seed
  • Betula litwinowii
  • Betula pendula in vitro Culture

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار