بررسی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک کلزا (L. (Brassica napus در مراحل مختلف نموی در شرایط تنش غرقابی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 استاد راهنما

3 مشاور

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش غرقابی بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک کلزا (L. (Brassica napus در مراحل مختلف نموی، رقم هایولا 401، به صورت گلدانی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل، در سه تکرار در سال 1390-1389 انجام شد. فاکتور¬های آزمایش شامل مراحل نموی (گیاهچه¬ای، ساقه¬رفتن، گلدهی و پر شدن دانه) و مدت اعمال تنش غرقابی (0، 3، 6 و 9 روز) بود. در این آزمایش، صفات سطح برگ، وزن خشک برگ، ارتفاع و وزن خشک ساقه، حجم ریشه، وزن خشک ریشه، فلورسانس کلروفیل، غلظت کلروفیل و عملکرد دانه اندازه¬گیری شد. برای کمی¬سازی اثر تنش غرقابی بر صفات مورفولوژیک و عملکرد از مدل زوال کاهشی و خطی استفاده گردید. شرایط غرقابی سبب کاهش سطح و وزن خشک برگ، کاهش FV/FM و کاهش میزان کلروفیل، افزایش زردی، پیری زودرس و ریزش برگ¬ها گردید. در نتیجه این تغییرات گیاه بیوماس کمتری به ساقه و ریشه صادر کرده و ارتفاع، وزن خشک ساقه، حجم و وزن خشک ریشه و در نهایت نیز عملکرد دانه کاهش یافت. بیشترین شیب کاهش عملکرد دانه در شرایط غرقابی مرحله¬ی گلدهی (73/1- در روز) و کمترین آن در شرایط غرقابی مرحله¬ی ساقه¬رفتن (6/0- در روز) به ‌دست آمد. بیشترین میزان عملکرد دانه در تیمار شاهد (3/15 گرم در بوته) و کمترین آن در تیمار 9 روز غرقاب مرحله¬ی گلدهی و پر شدن دانه (به ترتیب 18/0 و 4/1 گرم در بوته) به دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of waterlogging stress on some morphologic and physiological traits of rapeseed (Brassica napus L.) in different developmental stages

چکیده [English]

In order to investigation of waterlogging stress effects on morphological and physiological traits of rapeseed in different developmental stages, a pot experiment was conducted at Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources during 2010-2011. The experiment design was completely randomized with factorial arrangement and three replications. Examined factors were developmental stage (seedling, stem elongation, flowering and grain filling) and duration of waterlogging stress (0, 3, 6 and 9 days). Leaf areaand dry matter, shoot high and shoot dry matter, root volume and root dry matter, chlorophyll fluorescence, chlorophyll content and grain yield were measured. An exponential decay and linear models were fitted to quantify waterlogging stress on morphological traits and yield. Waterlogging conditions decreased leaf area and leaf dry matter, then leaf senescence occurred and fall down it, So plant less biomass transmit in to the shoot and root, then, shoot high and shoot dry matter, root volume, root dry matter, FV/FM, chlorophyll content and finally grain yield decreased. Maximum slope of grain yield reduction -1.73 per day observed in the flowering stage while the lowest was recorded at stem elongation -0.6 per day. Control plants had the highest yield 5.1 g per plant while imposing 9 days waterlogging either flowering or grain filling stages0.18 and 1.4 g per plant, respectively decreased the seed yield. Generally, results of the present research indicated that in order to damage of vegetative organs and their lack of proper functioning rather then control markedly decreased seed yield of rapeseed throughout four developmental stages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • waterlogging stress
  • Yield
  • Rapeseed
  • chlorophyll