تحلیل توارث کمّیت و کیفیت الیاف پنبه با استفاده از تجزیه به عامل ها

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی موسسه پنبه ایران

2 عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

هدف از انجام این مطالعه بررسی کارائی تجزیه به عامل¬ها به عنوان یکی از روش¬های آماری چندمتغیره در تحلیل نحوه توارث خواص کمّی و کیفی الیاف پنبه بود. بوته¬های شش رقم پنبه به همراه 240 لاین¬ نوترکیب نسل 6F حاصل از تلاقی آنها در اردیبهشت سال 1390 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی هاشم¬آباد گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه به عامل¬ها، شش عامل اول دلیل ایجاد بیش از 83 درصد شباهت بین شش والد مورد بررسی بودند. با توجه به مقادیر بار عامل¬ها، سه عامل اول بترتیب عامل "تولید وش"، "رشد رویشی" و "کیفیت الیاف" نام گرفتند. بای¬پلات امتیاز عامل¬ها نشان داد که بیشترین "تولید وش" و "رشد رویشی" متعلق به رقم ساحل بود و ارقام زودرس¬تر مقادیر پایین¬تری از امتیاز این عامل¬ها را به خود اختصاص دادند. بیشترین امتیاز عامل "کیفیت الیاف" متعلق به رقم شماره 200 بود و رقم ساحل از این نظر متوسط بود. در بین لاین¬های 6F مورد مطالعه، بیشترین امتیاز از نظر عامل "تولید وش" متعلق به لاین¬هایی بود که یک والد آنها رقم ساحل بود. پتانسیل بالای رقم ساحل و تلاقی¬های حاصل از آن نشان داد که این رقم همچنان یک مخزن بسیار قوی از ژن¬های افزایش¬دهنده کمّیت و کیفیت الیاف پنبه برای کشت در مناطق شمالی ایران بویژه استان گلستان می¬باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Description of inheritance for lint quantity and quality in cotton by factor analysis

نویسندگان [English]

  • omran alishah 1
  • Mohammadhadi Pahlevani 2
1
2
چکیده [English]

The objective of this study was to evaluate the efficiency of factor analysis as one of the multivariate statistical methods into describing the mode of inheritance for lint quantity and quality in cotton. Seeds of six cotton cultivars along with 240 F6 recombinant inbred lines were planted to study in Hashem-Abad agriculture research station, Gorgan, Iran. The results of factor analysis showed that 83% of relevance among the parents was successfully explained by the six first factors. Based on the factor loadings, the three first factors were named "lint and seed production", "vegetative growth" and "lint quality". Biplot of factor scores showed that the highest "lint and seed production" and "vegetative growth" was belonged to cultivar Sahel, and there was no cultivar with high "lint and seed production" and low "vegetative growth". The highest score for factor "lint quality" was belonged to cultivar Number200; and Sahel was intermediate in this respect. The high potential of cultivar Sahel and its crosses proved that this cultivar is are still a very profitable pool containing genes controlling quantity and quality of lint in cotton for growing area in the North of Iran, particularly for Golestan province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • FA
  • PCA
  • factor loadings
  • scores
  • Yield