اثر پیش‌ تیمار بذر با اسید سالیسیلیک بر جوانه‌زنی چهار توده بومی شنبلیله(Trigonella foenum-graecum L) در شرایط تنش شوری

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

سابقه و هدف: شوری یک عامل محیطی است که تمام مراحل رشد و نمو گیاه از جوانه‌زنی تا تولید میوه و دانه را کم و بیش تحت تأثیر قرار می‌دهد. جوانه‌زنی، یکی از بحرانی‌ترین مراحل رشد گیاه در شرایط تنش شوری می‌باشد. در این شرایط، پیش‌تیمار بذر یکی از روش‌های بهبود جوانه‌زنی و رشد آن در شرایط تنش محیطی می‌باشد. تیمار بذر روشی است که به واسطه آن بذرها پیش از قرار گرفتن در بستر خود و مواجهه با شرایط اکولوژیکی محیط، از نظر فیزیولوژیک و بیوشیمیایی آمادگی جوانه‌زنی پیدا می‌‌کنند. این آزمایش به منظور بررسی اثر پیش‌تیمار بذر چهار توده بومی شنبلیله با سالیسیلیک اسید بر برخی شاخص‌های جوانه‌زنی، گیاه شنبلیله و شناسایی متحمل‌ترین توده به شوری انجام شد.
مواد و روش‌ها: این تحقیق در سال 1392 در آزمایشگاه ویژه‌ دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در ظروف پتری شیشه‌ای انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (در چهار غلظت صفر، 60، 120 و 180 میلی‌مولار) کلرید سدیم و سالیسیلیک اسید (در دو غلظت صفر و یک میلی‌مولار) بودند. در این آزمایش اثر پیش‌ تیمار بذر با سالیسیلیک اسید بر جوانه‌زنی چهار توده بومی شنبلیله در شرایط تنش شوری مورد بررسی قرار گرفت. صفات اندازه‌گیری شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه، وزن خشک گیاهچه و نسبت وزن خشک ریشه‌چه به ساقه‌چه بودند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر توده، سالیسیلیک اسید و شوری بر صفات اندازه‌گیری شده در سطح یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل توده و سالیسیلیک اسید به جزء طول ساقه‌چه و اثر متقابل توده × شوری و شوری × ‌ سالیسیلیک اسید ‌به جز نسبت وزن ریشه‌چه به ساقه-چه بر بقیه صفات اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود. ولی اثرات متقابل توده × سالیسیلیک اسید × شوری بر هیچ یک از صفات مورد مطالعه معنی‌دار نبود. با افزایش تنش شوری، کلیه صفات مورد مطالعه کاهش معنی‌داری نشان داد. در شرایط عدم وجود تنش شوری، کاربرد سالیسیلیک اسید تأثیر معنی‌داری بر افزایش صفات مورد بررسی نداشت ولی در تیمارهای تحت تنش شوری تأثیر مثبت بر جوانه‌زنی داشت و سبب افزایش جوانه‌زنی گردید. به طور کلی، در بین چهار توده شنبلیله مورد مطالعه، توده‌های اصفهان و آمل تحمل نسبتاً بیشتری به شوری در شرایط پیش تیمار و عدم پیش تیمار با سالیسیلیک اسید در بیشتر صفات اندازه‌گیری شده نشان دادند.
نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده اثر تمامی تیمارها بر صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود در حالی که اثر متقابل توده و سالیسیلیک اسید بر طول ساقه‌چه، اثر متقابل توده و شوری و نیز شوری و سالیسیلیک اسید بر نسبت وزن ریشه‌چه به ساقه‌چه و اثر متقابل سه گانه سالیسیلیک اسید، شوری و توده در صفات اندازه‌گیری شده از نظر آماری معنی‌دار نبودند. توده‌های بومی اصفهان و آمل در بیشتر مراحل رشد تحمل بیشتری نسبت به توده‌های همدان و یاسوج نشان دادند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، به نظر می‌رسد بتوان از این دو توده به عنوان توده‌های حاوی ژن‌های متحمل به شوری برای اصلاح توده‌هایی با پتانسیل عملکرد زیاد استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effects of seed pretreatment with salicylic acid on germination of four fenugreek (Trigonella foenum-graecum L) landraces under salinity stress

نویسندگان [English]

  • H. Farhadi 1
  • M. Azizi 2
چکیده [English]

Background and purpose:

Salinity is an environmental factor that all stages of plant growth and seed germination to fruit production of more or less affected. Germination, plant growth under salinity stress is one of the most critical stages.Under these conditions, Pretreatment a method of improving the germination and growth in environmental stress conditions. Seed treatment is a method by which the seeds before putting on her bed and exposure to environmental conditions, ecological, physiological and biochemical preparations find for germination. This study was carried out to evaluate the effect of pretreatment four landraces of fenugreek with salicylic acid on some germination indices, Fenugreek and identify the most tolerant landrace to salinity.
Materials and Methods:
In this study was conducted in a factorial arrangement in Completely Randomized Design with three replications in laboratory of ‘Unique Plants’ in Ferdowsi University of Mashhad in 2013. The treatments includes four levels of salinity (in four levels of 0, 60, 120 and 180 mM) of sodium chloride and salicylic acid (at a concentration of 0 and 1 mM), respectively. In this experiment were studied the effect of salicylic acid on germination of seed pretreatment with fenugreek four landraces under salinity stress. Traits measured were germination percentage, germination rate, root length, shoot length, root dry weight, shoot dry weight, seedling dry weight and root dry weight ratio were to shoot.
Finding:
The results showed that effect of population, salicylic acid and salinity on measured traits were significant at 1% level (p Conclusion:
According to the results, all treatments was significant on the traits while the interaction between landrace and the salicylic acid on shoot length, landrace and interaction of salinity and salinity and salicylic acid on root to shoot ratio and triple interaction salicylic acid, salinity, and a landrace in the measured traits were not statistically significant. Landraces of Isfahan and Amol more tolerant growth stages of the landraces showed Hamadan and Yasooj. Based on the results of this study appear to landrace as the landraces of the two salt tolerance genes used to modify the landraces with high performance potential.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fenugreek
  • germination
  • Salicylic acid
  • Salinity stress

مراجع

roke-width: 0px; "> 1.Akramyan, M., Hosseini, S.H., Kazerooni, A., and Rezvan Moghaddam, p. 2007.
Osmopriming effects seed germination and plant growth fennel (Foeniculum
vulgare Mill.). J. Iran. Field. Crop. Res. 5: 46-37. (In Persian)
2.Ali, Q., Abdullah, P., and Ibrar, M. 1998. Effects of some environmental factors
on germinatin and growth of Plantago ovata Forsk. Pak. J. For. 38: 143-155.
3.Allen, G.J., Wynjones, R.G., and Leigh, R.A. 1995. Sodium transport measured
in plasma membrane vesicles isolated from wheat genotypes with differing
K/Na discrimination traits. J. Plant. Cell Environ. 18: 105-115.
4.Beromand Rezazadeh, Z., and Kochaki, A.S. 2005. Evaluation of seed
germination response ajowan, fennel, and osmotic and matric potentials due to
sodium chloride and polyethylene glycol 6000 at different temperatures. J. Iran.
Field. Crop. Res., 3: 217-207. (In Persian)
5.Demir, M., and Ozturk, A. 2003. Effects of different soil salinity levels on
germination and seedling growth of safflover (Carthamus tinctorius L.). Turk.
J. 27: 224-227.
6.El-Tayeb, M.A. 2005. Response of barley grains to the interactive effect of
salinity and salicylic acid. Plant Grow. Reg., 45: 215-224.
7.Hanan, E.D. 2007. Influence of salicylic acid on stress tolerance during seed
germination of Triticum aestivum and Hordeum vulgare. J. Biol. Res. 1: 40- 48.
8.Jiriaie, M., and Fateh, E. 2011. Effect of salicylic acid pretreatment on wheat
cultivars germination under different levels of salinity. J. Agric. 6(2): 108-118.
9.Kafi, M., Military, B., Hosseini, S., and Joker, A. 2005. Physiological effects of
drought stress induced by polyethylene glycol on germination of lentil
genotypes. J. Iran. Field. Crop. Res. 3: 79-69. (In Persian)
10.Lacerda, C.F.D., Cambraia, J., Oliva, M.A., Ruiz, H.A., and Prisco, J.T. 2003.
Solute accumulation and distribution during shoot and leaf development in two
sorghum genotypes under salt stress. Environ Exp. J. Bot. 49: 107-120.
11.Maguire, J.D. 1962. Speed of germination aid in selection and evaluation for
seed vigour. J. Crop. Sci. 2: 176-177.
12.Metwally, A., Finkemeier, I., Georgi, M., and Dietz, K.J. 2003. Salicylic acid
alleviates the cadmium toxicity in barley seedlings. Physiol Biol. Plant. 132:
272-281.
13.Moatar, F., and Shams Ardekani, M. 1999. Guide of treatment plants. J. Crop.
Sci. 87. (In Persian)
14.Moradi, R., and Rezvani Moghaddam, P. 2010. Study the effects of prepriming
seed with salicylic acid in salinity stress condition, on germination and growth
characteristics of Foeniculum vulgare Mill (Fennel). J. Iran. Field. Crop. Res.
8(3): 489-500. (In Persian)
15.Mozafar, A., and Goodin, J.R. 1986. Salt tolerance of tow differently drought
tolerant wheat genotypes during germinations and early seeding growth. Plan
Soil. 96: 303-316.
16.Nabil, M., and Coudret, A. 1995. Effects of sodium chloride on growth, tissue
elasticity and solute adjustment in two acacia nilotica subspecies. J. Physiol.
Plan. 3: 917-224.
17.Rajasekaran, L.R., and Blake, T. 1999. New plant growth regulator protect
photosynthesis and enhance growth under drought of jack pine seedlings. J.
Plan. Grow. Reg. 18: 175-181.
18.Shakirova, F.M., and Bezrukova, M.V. 1997. Induction of wheat resistance
against environmental salinization by salicylic acid. Biol. Bull. Crop Sci. 24:
109-112.
19.Omid Baigi, R. 2004. Production and processing of medicinal plants. Astan.
Ghod. Ra. Pub. 397. (In Persian)
20.Popova, L., Pancheva, T., and Uzonova, A. 1997. Salicylic acid: properties,
biosynthesis and physiological role. Physiol. Plant. 23: 85-93.
21.Shekari, F., Khoei, R.S., Lyary, Y.M., and Shekiba, R. 1976. Effect of salinity
on germination of rapeseed mass 18. Abstract Proceedings of the Fifth Congress
of Agronomy and Plant Breeding. 27-21. (In Persian)
22.Singh, L., and Pal, B. 2001. Effect for saline water and ferility levels on yield,
potassium, zinc content and uptake by blonde Psyllium (Plantago ovata Forsk.).
J. Crop. Res. 22: 424-431.
23.Soltani, A., Galeshi, S., Zeinali, E., and Latifi, N. 2001. Germination, seed
reserve utilization and seedling growth of chichpea as affected by salinity and
seed size. Seed. Sci. Tech. 30: 51-60.
24.Tarzi, A.M. 1995. Effect of salinity on the composition of cumin oil producing
tissue culture and whole plant. M.Sc. Thesis of Plant Sciences., Tehran Univ.
(In Persian)
25.Wang, L., Chen, S., Kong, W., Archbold, D.D., and Li, S. 2006. Salicylic acid
pretreatment alleviates chilling injury and affects the antioxidant system and
heat shock proteins of peaches during cold storage. Post Biol. Technol. 41: 244-
251.
26.Yeldirim, E. 2006. Salt tolerance of pepper cultivars during germination and
seedling growth. Turk. J. Agric. 30: 347-353.
پژوهش‌های تولید گیاهی
دوره 23، شماره 3
آبان 1395
صفحه 1-19

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار