گروهبندی کلون‌های سیر همدان و تعیین مهمترین صفات موثر بر تولید سیرچه در شرایط کشت درون شیشه‌ای با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 معاون اداری و مالی دانشکده کشاورزی دانشگاه بو علی سینا همدان

2 کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و مابع طبیعی استان همدان

3 دانشجوی دکتری اصلاح نباتات

چکیده

سابقه و هدف: سیر بعد از پیاز دومین و پرمصرف‌ترین گیاه از جنس آلیوم است که از اهمیت غذایی و دارویی بالایی برخوردار است. استان همدان یکی از مناطق مهم تولید سیر در ایران است. یکی از راههای حذف عوامل بیماریزای ویروسی استفاده از کشت مریستم و تولید سیرچه در شرایط درون شیشه‌ای می‌باشد. روش‌های آماری چندمتغیره به طور همزمان ژنوتیپ‌ها را از نظر چندین خصوصیت مورد ارزیابی قرار می‌دهند و به طور گسترده در ارزیابی تنوع ژنتیکی استفاده می‌شوند. هدف از پژوهش حاضر عبارت است از: استفاده از روش‌های چند متغیره آماری جهت ارزیابی و گروه‌بندی اولیه کلون‌های سیر استان همدان بر اساس صفات ریزازدیادی و تولید سیرچه از طریق کشت مریستم و شناسایی مقدماتی موثرترین صفات موثر در تولید سیرچه می باشد.

مواد و روش‌ها: در این آزمایش از 10 کلون بومی سیر استان همدان به عنوان مواد گیاهی استفاده گردید. پس از جدا نمودن پوسته‌های سیر و شستشوی کامل حبه‌های سیر، از اتانول 70 درصد به مدت ده دقیقه و سپس محلول هیپوکلرید سدیم دو درصد به مدت سی دقیقه به منظور سترون سازی حبه‌ها استفاده گردید. پس از سترون سازی، مریستم‌ها در شرایط استریل در زیر بینی‌کولار جدا شده و در محیط کشت MS حاوی 5 میکرو مولار NAA و 10 میکرو مولار BA کشت گردیدند. سپس نمونه‌های کشت شده به اتاقک رشد با دمای ºC25 و فتوپریود 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انتقال یافتند. آزمایش کشت مریستم در10 کلون سیردر قالب طرح کاملاٌ تصادفی با 3 تکرار در سال 1394 انجام گردید. پس از 38 روز صفات ریزازدیادی و تولید سیرچه در کلونهای مختلف اندازه گیری گردید. در نهایت از روش‌های آماری چندمتغیره در گروهبندی کلون‌ها و شناسایی مهم‌ترین صفات موثر بر عملکرد تولید سیرچه در شرایط درون شیشه ای استفاده گردید.

یافته‌ها: در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، سه مؤلفه اول در مجموع 71 درصد از تغییرات داده‌ها را توجیه نمودند که طبق این نتایج، صفات کرویت سیرچه، وزن ریشه، تعداد برگ، میانگین طول برگ‌ها، تعداد سیرچه و طول بلندترین برگ به عنوان معیارهایی مناسب در انتخاب کلون‌ها، تاثیر قابل توجهی در واریانس دو مؤلفه مهم اول داشتند. نتایج رگرسیون گام به گام بیانگر این بود که مهم‌ترین صفات تاثیرگذار بر عملکرد (تعداد سیرچه) به ترتیب شامل تعداد برگ، کرویت و شکل سیرچه و میانگین طول برگ‌ها بودند که در مجموع 88/77 درصد از تغییرات را توجیه نمودند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، صفت تعداد برگ بیشترین تاثیر مثبت (286/1) و صفت میانگین طول برگ بیشترین تاثیر منفی غیرمستقیم (50/0-) را ( از طریق کاهش تعداد برگ‌) بر عملکرد (تعداد سیرچه) داشتند که با توجه به ماهیت هر اثر، می‌توان از این صفات در انتخاب کلون‌های پر محصول استفاده کرد.

نتیجه‌گیری: با استفاده از نتایج این تحقیق، می‌توان کلون‌های سیر را با استفاده از صفات مورفولوژیکی موثر مثل میانگین طول برگ، تعداد برگ، طول بلندترین برگ، وزن تر گیاه، وزن برگ، وزن سیرچه و وزن ریشه در کنار سایر صفات دیگر، شناسایی و در برنامه-های به‌نزادی و تولید سیرچه در شرایط درون شیشه ای مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Grouping of Hamedan garlic clones and determination of effective traits on in vitro bulblet production using multivariate statistical methods

چکیده [English]

Background and Objectives: Garlic has the second rank in Allium species in the case of highly used plant species after onion with high nutritional and medicinal values. Hamedan province is one of the important areas of garlic production in Iran. Meristem culture is an in vitro bulblet production method for removing the viral diseases. Multivariate statistical methods simultaneously evaluated several genotypes in terms of numerous characters and are widely used to assess the genetic diversity. The purposes of current study are use of multivariate methods to assess and initial classification of Hamedan garlic clones according to micropropagation and in vitro bulblet production traits derived from meristem culture and preliminary identification of most desirable traits on bulblet production.

Material and methods: Ten different garlic clones of Hamedan province were used in this experiment as plant materials. The garlic cortex were separated and washed by distillated water then sterilized by ethanol (70%) for 10 min and sodium hypochlorite (2%) for 30 min.. After decontamination, meristems were separated in sterile condition under a binocular microscope and were cultured on MS culture medium supplemented with 5 µM NAA and 10 µM BA. The cultured samples were then transferred to growth chamber with 25ºC temperature and photoperiod of 16/8 h (day/night). Meristem culture experiment was carried out as a completely randomized design with 3 replications in 2015. After 38 days, micropropagation and bulblet production traits were measured on different clones of garlic. Finally, multivariate statistic methods were used to classification of clones and to detection of the most effective traits on in vitro bulblet production.

Results: Results of principal components analysis showed that three first principal components explained 71 % of the total variance. According to these results, bulblet globularity, root weight, leaf number, mean of leave length, bulblet number and the longest leaf showed highest effects on two first principal components. Stepwise regression analysis indicated that leaf number, bulblet globularity and mean of leave length were the most important effective traits on yield (bulblet number) and explained 77.88 % of total variance. Based on path analysis results, the traits of number of leaf and mean of leave length showed the maximum positive direct and significant at p

کلیدواژه‌ها [English]

  • Garlic
  • Principle components analysis
  • Path analysis

مراجع

 1.Abbasifar, A.R. and Dorry, H.R. 2007. Breeding of Tafresh garlic clones and production of
superior clones. Fifth Congress of Iranian Horticultural Science, 2-5 Sep., Shiraz University,
Shiraz, Iran, 350p. (In Persian)
2.Abbasifar, A.R., Dorry, H.R. and Asadi, B. 2007. Investigation of quantitative and qualitative
in 25 garlic clones in three regions of Markazi province. Fifth Congress of Iranian
Horticultural Science, 2-5 Sep., Shiraz University, Shiraz, Iran, 72p. (In Persian)
3.Abdemishani, S. and Shahnejatbooshehri, A. 1998. Plant breeding. Vol: 1-2, Tehran
University Publishing. (In Persian)
4.Asgar, M., Yazdan Sepas, A. and Amini, A. 2010. Evaluation of genotypes of winter wheat
under drought stress and normal irrigation after the flowering stage. Seed Plant Improv. J.
3: 313-329. (In Persian)
5.Baghalian, K., Ziaee, A., Naghavi, M. and Naghdibady, H.S. 2004. Evaluation of garlic
ecotypes 5-Iranian culture allicin content and botanical characteristics. Med. Plant. J.
4: 50-59. (In Persian)
6.Bradley, K.F., Rieger, M.A. and Collins, G.G. 1996. Classification of Australian garlic
cultivars by DNA fingerprinting. Aust. J. Exp. Agric. 36: 613-18.
7.Dorry, H.R., Abbasifar, A.R. and Asadi, B. 2007. Investigation of stability in garlic clones by
using analysis of original components and analysis of AMMI. Fifth Congress of Iranian
Horticultural Science, 2-5 Sep., Shiraz University, Shiraz, Iran. 73p. (In Persian)
8.Etoh, T. and Simon, P.W. 2002. Diversity, Fertility and seed production of garlic.
In: Rabinowitch, H.D. and Currah, L. (Eds.) Allium crop science: Recent Advances CABI
international, New York. Pp: 101-117.
9.Etoh, T., Watanabe, H. and Iwai, S. 2001. RAPD variation of garlic clones in the center of
origin and the westernmost area of distribution. Memories of the Faculty of Agriculture of
Kagoshima University. 37: 21-27.
10.FAO. 2012. Statistics, FAOSTAT-Agriculture. Agricultural production. Available online at:
http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx.
11.Kamenetsky, R., Shafir, I.L., Zemah, H., Barzilay, A. and Rabinowitch, H.D. 2004.
Environmental control of garlic growth and florogenesis. J. Am. Soc. Hort. Sci. 129: 144-151.
12.Maab, H.I. and Klaas, M. 1995. Intraspecific differentiation of garlic (Allium sativum L.)
by isozyme and RAPD markers. Theor. Appl. Genet. 91: 89-97.
13.Mayeux, P.R., Agrawal, K.C., Tou, J.S.H., King, B.T., Lippton, H.L., Hyman, A.L.,
Kadowiz, P.J. and McNamara, D.B. 1998. The pharmacological effects of allicin, a
constituent of garlic oil. Agents Actions. 25: 182-90.
14.Mohammadi, S.A. and Prasanna, B.M. 2003. Analysis of genetic diversity in crop plantsSalient statistical tools and considerations. Crop Sci. 43: 1235-1248.
15.Moriconi, D.N., Conci, V.C. and Nome, S.F. 1990. Rapid multiplication of garlic
(Allium sativum L.) in vitro Phyton. 51: 145-151.
16.Motaghi, M., Najafian, G. and Bihamta, M.R. 2009. The effect of terminal moisture stress on
grain yield and bread-making quality of hexaploid bread wheat genotypes. Iran. J. Crop. Sci.
11: 3. 290-306. (In Persian)
17.Simon, P.S. and Jenderek, M.M. 2003. Flowering, seed production and the genesis of garlic
breeding. Plant Breed. Rev. 23: 211-244.
18.Walkey, D.G.A., Webb, M.J.W., Bolland, C.J. and Miller, A. 1987. Production of virus-free
garlic (Allium sativum L.) and shallot (A. ascalonicum L.) by meristem-tip culture. J. Hort.
Sci. 62: 211-220.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار