بررسی کارآیی پایه های بذری اصلاح شده بر کنترل رشد برخی ارقام‏ پیوندی سیب

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات و اموزش جهاد کشاورزی استان اصفهان

2 پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، معاون پژوهش موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی

چکیده

سوابق و اهداف: طی یک آزمایش پنج ساله در باغ آزمایشی در ایستگاه سمیرم اصفهان، به منظور اصلاح پایه های بذری سیب با هدف تولید نهال یکنواخت اقدام به پیوند هفت رقم بر چهار توده بذری ناتنی انتخابی از والدهای پاکوتاه به اضافه دو جمعیت ناخالص شاهد رایج در نهالستان‌های کشور شد. تاثیر توده‌‌های بذری اصلاح شده بر روند رشد رویشی گروهی ازصفات مولفه کنترل قدرت رشد ارقام پیوندی، در مقایسه با شاهدها مورد مطالعه قرار گرفت. با گزینش توده بذری بهینه حاوی خلوص ژنتیک بالا امکان کنترل و کاهش رشد رویشی درخت باشد و تولید نهال پایه بذری با شکل و اندازه یکنواخت فراهم می شود.
مواد و روش ها: . طی دو سال اول، 1389-1387، اثرات القایی توده‌های‌ بذری انتخابی بر رشد طولی پیوندک گیاهان دو ساله هفت رقم در مقایسه با ارقام پیوندی بر دو جمعیت شاهد بذری با تنوع ژنتیک بالا در ایستگاه تحقیقات باغبانی دستگرد اصفهان بررسی شد. صفت طول ریشه نیز قبل از انتقال نهال ها به ایستگاه سمیرم ثبت شد. در مرحله دوم، 1394-1391، پس از استقرار نهال ها، صفات ارتفاع درخت، تعداد شاخه جانبی، سطح گسترش تاج، رشد رویشی شاخه یکساله، قطر پایه و پیوندک و طول پایه (42 :2+4×7) ترکیب پیوندی در گیاهان پنج ساله رکوردگیری شد. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، فاکتور اول بذور F1 اصلاح شده حاصل از والدهای مادری انتخابی گمی الماسی، زینتی، مربایی، آزایش در 4 سطح و دو سطح جمعیت بذری شاهد رایج و فاکتور دوم 7 سطح در برگیرنده ارقام رد دلیشز، گلدن دلیشز، ‏گلاب کهنز، برابرن، گرانی اسمیت، فوجی و گالا بود.
یافته ها: بین طول‌ ریشه نتاج پایه بذری و شاهد تفاوت معنی داری وجود نداشت ولی شاهد بذری کمترین طول ریشه را نشان داد. طول ارقام پیوندی در ترکیب با نتاج پایه بذری آزایش، زینتی و پایه بذری شاهد تفاوت معنی داری نداشت و این سه پایه حد متوسطی از طول پیوندک را ایجاد کردند. ترکیب نتاج بذری مربایی-"رد دلیشز" با 2/116 سانتیمتر و سپس نتاج مربایی-"گلدن دلیشز" بیشترین طول پیوندک را نسبت به سایر ترکیب‌ها نشان دادند. کمترین طول پیوندک نتاج بذری گمی‌الماسی در ترکیب با "فوجی" و "گالا" به ترتیب 2/70 و 5/68 سانتیمتر ثبت گردید. قطر پایه و پیوندک و رشد شاخه‌های یک‌ساله بر پایه های اصلاح شده در نتاج بذری انتخابی بیشتر از شاهد بود. "فوجی" بر نتاج پایه بذری زینتی بیشترین قطر پایه (1/6 سانتی متر) را داشت. بیشترین رشد رویشی شاخه یکساله (66/74) در ترکیب نتاج بذری زینتی –"رد دلیشز" بود. پایه بذری مربایی نیز موجب القای بیشترین گسترش تاج در "فوجی" ( 165 سانتی متر) گردید و "گرانی اسمیت" بر پایه بذری گمی الماسی بیشترین ارتفاع (350 سانتی متر) را داشت. ترکیب پایه بذری شاهد- "رد دلیشز"، بیشترین طول پایه ( 18 سانتی متر) را داشت. بیشترین تعداد شاخه جانبی در رقم برابرن در ترکیب با پایه‌های بذری شاهد 1 و شاهد 2 به ترتیب معادل 33/8 و 33/9 سانتی متر بود.
نتیجه گیری: استفاده از نتاج پایه‌بذری اصلاح شده با کاهش رشد طولی درخت، کاهش طول پایه و افزایش قطر پایه منجر به کنترل قدرت رشد ارقام پیوندی شدند ولی بذور شاهد موجب افزایش رشد رویشی درختان و نیز تولید تعداد شاخه های جانبی ارقام پیوندی شدند. نتاج بذری گمی الماسی در مقایسه با دیگر توده های بذری موجب القای پاکوتاهی بیشتر، اندازه تاج کوچک‌تر و قطر پایه بیشتری بویژه در رقم رد دلیشز شدند. بیشترین پاکوتاه کنندگی توسط سه توده بذری زینتی، آزایش ومربایی با والدهای بسیار پاکوتاه کرب ثبت شد. ارقام کم رشد در ترکیب با پایه های بذری اصلاح شده برای اخداث باغ های متراکم کاربرد می یابند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of improved seed rootstocks efficiency on vegetative growth control in some apple cultivars

نویسندگان [English]

  • hamid reza bahrami 1
  • Hassan Hajnajari 2
1 Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Centeragriculture
2 Temperate and Cold Fruit Research Center, Res. Deputy of Horticulture Research Institute, Ag. Research education Organization
چکیده [English]

Background and objectives: In a 5-Year-trial in the experimental orchard located in Samirom-Isfahan, in order to improve seed rootstocks used for production of uniform trees, 7 scion cultivars were grafted on 4 preselected seed masses obtained from dwarf maternal parents, beside controls as 2 impure seed populations current in Iranian nurseries. The effect of improved Half-Sib seed masses was examined on the trend of scion tree vegetative growth through a group of traits as vigor components of scion trees compared to the 2 controls. Distinction of the best seed masses with highest genetic purity will permit the control of scion tree vigor as well as production of trees with uniform size and shape.
Materials and Methods: In the first 2 years, 2010-2012, the inductive effect of the preselected seed masses on the height of 2-Year-old of 7 scion trees were studied compared to the 2 impure populations as control characterized with high genetic variability in Dastgerd Hort. Research Station (Isfahan). The root length of the all treatments was recorded before transfer of the plant material in Samirom Research Station. In the next 3 years, 2013-2015, more vegetative traits of 5-Year-old trees including tree height, number of lateral branches; crown shading area, annual branch growth, rootstock and scion diameter and length of scion trunk were recorded within 42 scion-rootstock combinations (42 :2+4×7)
A factorial design within completely randomized block with two replications was conducted. The first factor as seed stocks in 4 levels contained Gami almasi, Zinati, Morabbaei and Azayesh and 2 levels of controls; the second factor including 7 levels of fruit scions as Red Delicious, Golden Delicious, Golab kohanz, Braeburn, Granny Smith, Fuji and Gala.
Results: No significant difference was found for root length between the 4 improved rootstocks and control despite of less developed tap root of the 2 controls. The scions tree height with moderate growth showed no significant differences on seed sources of Azayesh and Zinati compared to the Control. "Red Delicious" and "Golden Delicious" showed both the highest rates of scion height as 107.2 Cm and 105.3 cm, related to the other combinations. Vice verse, the shortest scion length was registered in "Fuji" and " Gala" on Gami almasi seed rootstocks, 70.2 cm and 68.5 cm, respectively. Both of the rootstock, scion diameters and the annual shoot growth showed increased values on the improved seed rootstocks than control. The "Fuji-"Zinati seeds combination had the largest rootstock diameter (6.1cm). The highest growth rate of annual shoots (74.66 Cm) was noted in" Red Delicious" on Zinati seeds. The Morabbaei seed mass induced the highest shading area in "Fuji" (165 Cm2). "Granny Smith-"Gami Almasi combination presented the highest scion tree height (350 Cm). The control seeds – "Red Delicious" combination formed‎ the max rate of rootstock length (18 Cm). The highest number of lateral branches (8.33 and 9.33) was found in "Braeburn" on the two control seeds rootstock.
Conclusion: Use of the improved seed rootstocks affected significantly the growth of vegetative traits decreasing the tree heights, length of the rootstocks and consequently increased the rootstocks diameter causing a reduced canopy size. Contrarily, the controls induced significantly the scion tree size by production of more lateral branches. Gami almasi seed mass induced higher control of scions tree vigor and so smaller crown size and higher rootstocks diameter in "Red Delicious". Azayesh, Zinati and Morabbaei seed sources showed a vast dwarfing effect on whole studied cultivars, probably for the influence of their crab parents. Low vigor cultivars on such dwarfing seed rootstocks may be used for intensive fruit growing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "seed rootstock improvement"
  • "Tree vigor control"
  • "uniform trees"
1.Abdollahi, H., Atashkar, D. and Alizadeh, A. 2012. Comparison of the dwarfing effects of two rootstocks of Cartaegus spp on several commercial cultivars of pear. Iran. J. Hort. 23: 1. 53-63.(In Persian with English Summery)
2.Agricultural Statistics. 2015. Deputy of Planning and Economic Affair, Ministry of Jihad Agricultural, Department
of Statistics and Information Office. ‎(In Persian)‎
3.Ferree, M.E. and Barden, I.A. 1971.The influence of strains and rootstockson photosynthesis, respiration and morphology of ‘Delicious’ apple trees. J. American. Soc. Hort. Sci. 96: 453-457.
4.Ganbarlu, M. and Hajnajari, H. 2013. Preliminary study on the effect of different apple seed sources on crown size and tree height in six commercial cultivars. 1st Int. and 13th Iranian Genetic Cong. (In Persian with English Summery)
5.Gharghani, A., Oraguzie, N., Fatahi,R., Hajnajari, H., Wiedow, C. and Gardiner S. 2009. Genetic identity and relationships of Iranian apple cultivars and landraces, wild species and representative old apple cultivars based on simple sequence repeat (SSR) marker analysis. Gen. Res. Crop. Evol. 56: 829-842.
6.Ghasemi, A.A. 2000. Final Report of the research project "Study of physiological characteristics and the effects of two dwarfing local apple genotypes on commercial apple cultivars, IsfahanAgriculturalResearchCenter, Register No. 626/80. Ag. Center of Information and Informative Technology. (In Persian)
7.Ghasemi, A.A. 2010. Introduction of two local apple rootstocks for propagation of apple cultivars. 7th Iranian Hortic. Sci.Cong.IsfahanUniversity of Technology. ‎(In Persian)‎
8.Hajnajari, H. 2019. Apple seed stocks affected scion tree vigor and performance based on maternal self(in)compatibility. Adv. Hort. Sci. 33: 1. 77-85.
9.Hajnajari, H. and Moradi, M. 2014. The survey self compatibility rate, pomology and inbreeding pressure in some of selected apples and fully self compatible genotype IRI6. Iran. Hort. Sci. 45: 2. 163-174. (In Persian with English Summery)‎
 10.Hajnajari, H. 2009. Apple seedorchard and its application in rootstock breeding. Educ. Res. J. GolAzin. 6: 28-30. (In Persian)‎
11.Hajnajari, H., Soroori, S., Rezaee, S. and Zamani Zadeh, H.R. 2012. Correlation between Anthocyanins and tolerance to crown rot disease in 5 different Half-sib populations of apple. Acta Hort.938: 517-526.
12.Hajnajari, H. 2017. 33 half-sib apple clonal rootstocks tolerant to crown rot produced in a 14 years patho-breeding program. 1st Int. Conf. & 10th National Hortic. Sci. Cong. of Iran (IrHC2017). 4-7 September 2017. Tarbiat Modarres Univ. (TMU), Tehran, Iran. (Oral).
13.Hajnajari, H. 2018. Atlas of Iranian Fruit Tree Cultivars. Agriculture Education Publication. Publisher. 235p. ‎(In Persian)‎
14.Hajnajari, H. 2018. Effect of proper parent selection in apple seed rootstock breeding program for uniform tree production. J. Exp. Biol. Agric. Sci.6: 2. 396-404.
15.Iravani, F., Bani Nasab, B., Ghobadi, S., Etemadi, N., Ghasemi, A.A. and Shams, M. 2015. Effect of different rootstocks on vegetative growth and photosynthesis rate of two pear cultivars Shah Miveh and Natanz. Prod. Proceed. Hort. Crop. J. 5: 16. 53-62.
16.Radnia, H. 1995. Fruit tree rootstocks. Agric. Education Publication, Rom R.C., and Carlson, R.F. 1987. Wiley-Interscience. 1 edition. 637p.‎ (Translated in Persian)‎
17.Soroori, S., Hajnajari, H., Rezaei, S. and Zamanizadeh, H.R. 2008. Evaluation and selection of the progeny caused by crown rot disease through artificial insemination of plants to Phytophthora cactorum. Short papers of 6th
Iran. Cong. Hortic. Sci. Pp: 526-525. University of Guilan, Faculty of Agric. Sci. Rasht. (In Persian with English Summery)
18.Shaeri, M., Rabiei and Taheri, M. 2015. Study of some physiological and morphological characteristics of three apple cultivars grafted on the MM111, MM116 and M9 vegetative rootstocks. J. Breed. Agric. 33: 2. 385-402. ‎(In Persian with English summery)‎
19.Soumelidou, K.N.H., Battey John, P. and Barnett J.R. 1994. The anatomy of the developing bud union and its relationship to dwarfing in apple. Ann. Bot. 74: 605-611.
20.Tarrahi, Sh. and Hajnajari, H. 2014. Investigation on vegetative traits and growth parameters of 30 native and imported apple cultivars in Karaj climatic conditions. Abstract Book of6th Iran. Hort. Sci. Cong. Pp: 119-120. June 22-25. 2014. Faculty of Ag.
Sci. Rasht. University of Rasht. Iran.‎(In Persian with English Summery)‎
21.Tworkoski, T. and Miller, S. 2007. Rootstock effect on growth of apple scions with different growth habits.Sci. Hort. 111: 335-343.
22.Warne, L.G.G. and Raby, J. 1939. The water conductivity of the graft union in apple trees with special reference to Malling rootstocks. J. Pomo. Hort. Sci. 14: 389-399.