مقایسه برخی از ویژگی‌های کمی و کیفی ارقام گیلاس در شرایط استان خراسان رضوی

نوع مقاله : مقاله کامل علمی پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، استاد بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

2 دانشیار مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی، کرج، ایران.

3 استادیار گروه کشاورزی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران.

چکیده

سابقه و هدف: گیلاس یکی از مهم‌ترین میوه‌های مصرفی در جهان به شمار می‌آید که طعم، عطر و ظاهر مطلوبی دارد. یکی از ارقام مهم تجاری گیلاس در حال حاضر در کشور، ’تکدانه مشهد‘ می‌باشد. این رقم دارای ویژگی‌های کمی و کیفی قابل ملاحظه‌ای می‌باشد، ولی خودناسازگاری و تنوع در کلون‌های موجود در آن منجر به کاهش بهره‌دهی گرده‌زاهای معرفی شده و کاهش عملکرد ناشی از آن در بعضی از سال‌ها گردیده است.

مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی سازگاری ارقام جدید وارداتی گیلاس و افزایش تنوع در ارقام موجود در کشور و دست‌یابی به ارقام پرمحصول، 7 رقم خودبارور گیلاس به نام‌های ’لاپینز‘، ’سویت ان‘، ’سویت هارت‘، ’ارلی استار‘، ’ورا‘، ’سلست‘، ’سان برست‘ به‌علاوه دو رقم شاهد تجاری ’تکدانه مشهد‘ و ’سیاه مشهد‘ پیوند شده روی پایه محلب در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به‌مدت 3 سال در استان خراسان رضوی مورد ارزیابی قرار گرفت.

یافته‌ها: بین ارقام از لحاظ شروع و اتمام گلدهی تفاوت وجود داشت؛ به‌طوری‌که رقم ’سلست‘، زودگلده‌ترین (6 فروردین) و رقم ’تک دانه‘ دیرگلده‌ترین (12 فروردین) بود. زمان برداشت میوه‌های ارقام گیلاس نیز متفاوت بود، به‌طوری که رقم ’ارلی استار‘، زودرس‌ترین (27 اردیبهشت) و رقم ’تک دانه‘ دیررس‌ترین (3 تیرماه) بودند. در بررسی صفات مورفولوژیک مشخص شد که ارتفاع ارقام بین 66/326 سانتی‌متر در رقم ’سلست‘ تا 22/497 سانتی‌متر در رقم ’سیاه مشهد‘ متغیر بود. هم‌چنین، بیشترین عرض تاج و قطر تنه به‌ترتیب در رقم ’سیاه مشهد‘ با مقادیر 66/316 سانتی‌متر و 66/49 سانتی‌متر بود. بیشترین تعداد سیخک در هر 100 سانتی‌متر طول شاخه (06/38) نیز مربوط به رقم ’سلست‘ و کمترین تعداد سیخک (76/24) مربوط به رقم ’لاپینز‘ بود. در بررسی ویژگی‌های پومولوژیک ارقام مورد مطالعه گیلاس مشخص شد که شکل میوه در بین ارقام از کلیوی (’ورا‘، ’سان برست‘، ’تک دانه‘ و ’سیاه مشهد‘) تا قلبی شکل (’سوئیت هارت‘، ’سوئیت آن‘، ’لاپینز‘، ’سلست‘، ’ارلی استار‘) متغیر بود. در رنگ پوست میوه‌ها نیز تنوع وجود داشت، به‌طوری‌که به چهار گروه قرمز روشن (’لاپینز‘)، قرمز (’سان برست‘، ’سوئیت هارت‘، ’سوئیت آن‘)، قرمز تیره (’سیاه مشهد‘) و قرمز متمایل به سیاه (’تک دانه مشهد‘، ’ورا‘، ’سلست‘) تقسیم‌بندی شدند. وزن میوه در بین ارقام مورد مطالعه متغیر بود؛ به‌طوری‌که بالاترین وزن میوه (03/10) در رقم ’تکدانه مشهد‘ و کمترین وزن میوه (08/6) در رقم ’ورا‘ مشاهده گردید. از لحاظ عملکرد نیز در بین ارقام مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری مشاهده شد؛ به‌طوری‌که بالاترین میزان عملکرد (63/31 کیلوگرم در هر درخت) در رقم ’سوئیت هارت‘ و کمترین میزان عملکرد (99/4 کیلوگرم در هر درخت) در رقم ’تکدانه مشهد‘ مشاهده گردید. وزن هسته نیز از 20/0 در رقم ’ورا‘ تا 50/0 در رقم ’تکدانه مشهد‘ متغیر بود. طول دم میوه نیز در بین ارقام متفاوت بود؛ به‌طوری‌که بالاترین طول دم میوه (55/4 سانتی‌متر) در رقم ’تکدانه مشهد‘ و کمترین طول دم میوه (90/2 سانتی‌متر) در رقم ’سلست‘ مشاهده گردید. مواد جامد محلول نیز از 95/23 درصد در رقم ’سوئیت هارت‘ تا 38/18 در رقم ’لاپینز‘ متغیر بود. اسیدیته و pH نیز در بین ارقام مورد مطالعه تفاوت نشان دادند؛ به‌طوری‌که بالاترین اسیدیته و pH به ترتیب (186/0 درصد- 74/3) در ارقام ’ورا‘ و ’سلست‘ و کمترین میزان اسیدیته و pH (142/0 درصد- 42/3) در ارقام ’سان برست‘ و ’سیاه مشهد‘ مشاهده گردید.

نتیجه گیری: رقم ’سلست‘ به‌عنوان زودگلده‌ترین و زودرس‌ترین رقم، با کمترین ارتفاع و بیشترین تعداد سیخک و کمترین طول دم میوه مورد توجه می باشد. هم‌چنین، رقم ’تکدانه مشهد‘ با بالاترین وزن میوه و رقم ’سوئیت هارت‘ با بالاترین میزان مواد جامد محلول و عملکرد حائز اهمیت است. این پژوهش می‌تواند در افزایش تنوع در تولید گیلاس که به شدت مورد نیاز بازار مصرف می‌باشد، مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparison of some of the quantitative and qualitative properties of new cherry cultivars in the conditions of Razavi Khorasan province

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Ganji moghadam 1
  • Naser bouzari 2
  • Mahboubeh Zamanipour 3
1 Corresponding Author, Professor, Crop and Horticultural Science Research Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhad, Iran.
2 Associate Prof., Horticultural Science Research Institute, Karaj, Iran.
3 Assistant Prof., Dept. of Agriculture, Faculty of Technical and Engineering, Velayat University, Iranshahr, Iran
چکیده [English]

Background and objective: Cherry is one of the most important fruits consumed in the world, which has a good taste, aroma and appearance. Currently, the only important commercial variety of cherry is Takdan-e-Mashhad cultivar in the country. This cultivar has considerable quantitative and qualitative characteristics, but the self-incompatibility and diversity in the clones in it lead to a decrease in the productivity of the introduced pollinators and the resulting decrease in yield in some years.

Materials and methods: In order to investigate the compatibility of new imported cherry cultivars and to increase the diversity of existing cultivars in the country and to achieve high-yielding cultivars of a number of new cherry cultivars named ‘Lapins’, ‘Sweet Ann’, ‘Sweet heart’, ‘Early Star’, ‘Vera’, ‘Celeste’, ‘Sunburst’ and two control cultivars named ‘Takdan-e-Mashhad’ and ‘Siah-e-Mashhad’ grafted on mahaleb rootstock were evaluated in the form of randomized complete block design with three replications for 3 years in Khorasan Razavi province.

Results: There was a difference between cultivars in terms of the beginning and end of flowering; thus, ‘Celeste’ cultivar was the earliest flowering (6 April) and ‘Takdan-e-Mashhad’ cultivar was the late flowering (12 April). The fruit harvesting time of the cherry cultivars was also different, so that ‘Early Star’ cultivar was the earliest (27 May) and ‘Takdan-e-Mashhad’ cultivar was the latest (3 July). In the examination of morphological traits, it was found that the height of cultivars varied between 326.66 cm in 'Celeste' cultivar and 497.22 cm in 'Siah-e-Mashhad' cultivar. Also, the maximum width of the crown and diameter of the trunk were respectively in the variety "Siah-e-Mashhad" with the values of 316.66 cm and 49.66 cm. The highest number of spur per 100 cm of branch length (38.06) was related to 'Celeste' cultivar and the lowest number of spur (24.76) was related to 'Lapins' cultivar. In the investigation of the pomological characteristics of studied cherry cultivars, it was found that the shape of the fruit varies from kidney (‘Vera’, ‘Sunburst’, ‘Takdan-e-Mashhad’ and ‘Siah-e-Mashhad’) to heart-shaped (‘Sweet heart’, ‘Sweet ann’, ‘Lapins’, ‘Celeste’, ‘Early Star’) among the cultivars. There was also variation in the skin colour of the fruits, so that there was four groups: bright red (‘Lapins’), red (‘Sunburst’, ‘Sweet heart’, ‘Sweet ann’), dark red (‘Siyah-e-Mashhad’) and blackish red (‘Takdan-e- Mashhad’, ‘Vera’, ‘Celeste’) were divided. The fruit weight was variable among the cultivars studied; thus, the highest fruit weight (10.03) was observed in ‘Takdan-e-Mashhad’ cultivar and the lowest fruit weight (6.08) was observed in ‘Vera’ cultivar. In terms of yield, a significant difference was observed among the cultivars studied; Thus, the highest yield (31.63 kg per tree) was observed in ‘Sweet heart’ cultivar and the lowest yield (4.99 kg per tree) was observed in ‘Siyah-e-Mashhad’ cultivar. The stone weight also varied from 0.20 in the ‘Vera’ to 0.50 in the ‘Takdan-e-Mashhad’ cultivar. The length of the fruit peduncle was also different among the cultivars; thus, the highest length of fruit peduncle (4.55 cm) was observed in ‘Siyah-e-Mashhad’ cultivar and the lowest length of fruit peduncle (2.90 cm) was observed in ‘Celeste’ cultivar. Soluble solids varied from 23.95% in ‘Sweet heart’ to 18.38% in ‘Lapins’ cultivar. Acidity and pH also showed differences among the cultivars studied; So that the highest acidity and pH respectively (0.186% - 3.74) in ‘Vera’ and ‘Celeste’ cultivars and the lowest acidity and pH (0.142 - 3.42) in ‘Sunburst’ and ‘Siah-e-Mashhad’ cultivars.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cherries
  • Genetic diversity
  • Fruit characteristics
  • Yield

مراجع

1.Ganji Moghaddam, E., Ahmadi Moghaddam, H., & Piri, S. (2013). Genetic variation of selected Siah-e- Mashhad sweet cherry genotypes grown under Mashhad environmental conditions in Iran. Crop Breeding Journal, 3 (1), 45-51.2.FAO. (2020). http://www.fao.org/ faostat/en/#data/QC.3.Pérez-Sánchez, R., Gómez-Sánchez, M. A., & Morales-Corts, R. (2010). Description and quality evaluation of sweet cherries cultivars in Spain. Journal of Food Quality, 33, 490-506.4.Fathi, H., Jahani Jolodar, U., & Bouzari, N. (2014). Evaluation adaptability and comparison quantitative and qualitative traits of new sweet cherry cultivars under Meshkinshahr environmental condition. Plant Production Technology, 14 (1), 29-42.5.Correia, S., Aires, A., Queirós, F., Carvalho, R., Schouten, R., Silva, A. P., & Gonçalves, B. (2020). Climate conditions and spray treatments induce shifts in health promoting compounds in cherry (Prunus avium L.) fruits. Scientia Horticulturae, 263, 109147.6.Nawirska-Olsza´nska, A., Kolniak-Ostek, J., Oziembłowski, M., Ticha, A., Hyšpler, R., Zadak, Z., Židová, P., & Paprstein, F. (2017). Comparison of old cherry cultivars grown in Czech Republic by chemical composition and bioactive compounds. Food Chemistry, 228, 136-142.7.Antognoni, F., Potente, G., Mandrioli, R., Angeloni, C., Freschi, M., Malaguti, M., Hrelia, S., Lugli, S., Gennari, F., Muzzi, E. & Tartarini, S. (2020). Fruit Quality Characterization of New Sweet Cherry Cultivars as a Good Source of Bioactive Phenolic Compounds with Antioxidant and Neuroprotective Potential. Antioxidants, 9, 677.8.Di Matteo, A., Russo, R., Graziani, G., Ritieni, A., & Di Vaio, C. (2017). Characterization of autochthonous sweet cherry cultivars (Prunus avium L.) of southern Italy for fruit quality, bioactive compounds and antioxidant activity. Journal of the Science of Food and Agriculture, 97, 2782–2794.9.Wani, A. A., Singh, P., Gul, K., Wani, M. H., & Langowski, H. C. (2014). Sweet cherry (Prunus avium L.): Critical factors affecting the composition and shelf life. Food Packaging & Shelf life, 1 (1), 86-99.10.Cao, J., Jiang, Q., Lin, J., Li, X., Sun, C., & Chen, K. (2015). Physicochemical characterisation of four cherry species (Prunus spp.) grown in China. Food Chemistry, 173, 855-863.11.Ganji Moghadam, E., & Hoshyar, Z. (2014). Introducing some of the phenological, morphological and pomological characteristics of Stella cultivar in Mashhad conditions. Research Achievements for Field and Horticulture Crops, 3 (4), 255-265. [In Persian]12.Ganji Moghadam, A., Bouzari, N., Kavand, A., Irvani, A., Akhwan, S.H., Bina, S. H., & Goharkhy, S.H. (2017). Introducing “Adli”, A new early maturity Sweet cherry cultivar with suitable fruit size and quality. Research Achievements for Field and orticulture Crops, 6 (2), 123-132. [In Persian]
13.Ganji Moghadam, E., Jalali, A., Irvani, A., & Bina, S. (2019). Evaluation of phenological, pomological and morphological characteristics of mashhad-84 promising sweet cherry genotype and identification of suitable pollinizer under Khorasan Razavi conditions. Seed and Plant Journal, 34 (4), 471-487. 14.Ganji Moghadam, E., Jalali, A., Irvani, A. & Bina, S. (2020). Comparison of quantitative and qualitative characteristics of promising Mashhad-86 genotype with some of early ripening sweet cherry cultivars. Iranian Journal of Horticultural Science, 50 (4), 891-899.15.Akbari, A., Bouzari, N., Amiri, M. A., & Arzani, K. (2014). Evaluation of pomological characteristics of some new cherry cultivars in the climatic conditions of Karaj. Iranian Journal of Horticultural Science, 46 (1), 17-25.16.Sarisu, H. C., Karamursel, O. F., Ozturk, F. P., Demirtas, I., Kocal, H., Gur, I., Yurekli, O., & Sevik, I. (2016). Fruit characteristics, phenology and yield of six sweet cherry cultivars. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 26 (4), 547-555.17.Sarisu, H. C., Karamursel, O. F., Ozturk, F. P., Demirtas, I., Kocal, H., Gur, I., Gengic, O., & Sevik, I. (2019). Introducing different cherry cultivars to inner and crossover areas. Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Science, 25, 11-20.18.Szpadzik, E., Krupa, T., Molska-Kawulok, K., & Przybyłko, S. (2022). Fruit quality and contents of some bioactive compounds in selected Czech Sweet Cherry (Prunus avium L.) cultivars under conditions of central Poland. Agriculture, 12 (11), 1-18. 19.Ganji Moghadam, E., Bouzari, N., & Zamanipour, M. (2022). Evaluation of “Zoshk”: A new mid-ripening sweet cherry cultivar with suitable fruit size and quality. Iran Agricultural Research, 40 (2), 95-101.20.Tzoner, R., & Yamaguchi, M. (1999). Investigations on some far-east prunus species, phenology. Acta Horticulturae, 488, 239-242.21.Arzani, K. (1994). Horticultural and physiological aspects of vigor control in apricot (Prunus armeniaca L.) under orchard and controlled environment conditions. PhD. Thesis, Massey University, Palmerston North, New Zealand.22.Zadbagheri, M., Mostafavi, M., Khalili, A., & Sadraei Mangili, K. (2005). Evalution of quantitative and qualitative characteristics of six Iranian and foreign cherry cultivars and relationship of this characteristics with rate of fruit cracking. Scientific Research Journal of Agricultural Sciences, 11, 127-142. [In Persian]
23.Schmidt, H., Vittrup-Christensen, J., Watkins, R., & Smith, R. A. (eds.). (1985). IPGRI Cherry Descriptor List. CEC Secretariat, Brussels, AGPG: IBPGR/85/37.24.Arzani, K., Khoshghalb, H., Malakouti, M. J., & Barzegar, M. (2008). Postharvest physicochemical changes and properties of Asian (Pyrus serotina Rehd.) and European (Pyrus communis L.) pear cultivars. Horticulture, Environment, & Biotechnology. 49 (4), 244-252.25.Rahemi, M. (2009). Physiology of postharvest. Shiraz University. Press. 437p. [In Persian]
26.Pinar, H., Bircan, M., Yilmaz, C., Kargi, S. P., Kaska, N., & Yildiz, A. (2008). The Performance of Some Apricot Cultivars in the Mersin Ecological Conditions. 14th International Symposium on Apricot Breeding & Culture. 16-20 Haziran 2008, Matera, Italy. 862, 109-112.27.Whiting, M. D., Ophardt, D., & McFerson. J. R. (2006). Chemical blossom thiMsh-NNers Vay in their effect on sweet cherry fruit set, yield, and fruit quality and crop value. HortTechnology. 16, 66-70.28.Li, B., Xie, Z., Zhang, A., Xu, W., Zhang, C., Liu, Q., Liu, C., & Wang, S. (2010). Tree growth characteristics and flower bud differentiation of
sweet cherry (Prunus avium L.) under different climate conditions in China. HortScience, 37 (1), 6-13.29.Rasulzadeghan, Y. (1996). Pomology in Temperate Regions (TranMsh-SLAtion). Isfahan University of Technology Publisher, Isfahan, Iran. [In Persian]
30.Wertheim, S. J. (2000). Rootstocks for European pear. In: Proceedings of the 8th International Symposium on Pear, Bologna, Italy. 87p.31.Usenik, V., Štampar, F., Sturm, K., & Fajt, N. (2005). Rootstocks affect leaf mineral composition and fruit quality of ‘Lapins’ sweet cherry. Acta Horticulturae, 667, 247-252.32.Moreno, J. Y., & Manzano, M. A. (2002). Cherry varieties for the Vall del Jerte. Ministry of Agriculture and Environment, Junta de, Extremadura, Badajoz, Spain. 78p.33.Goncalves, B., Moutinho-Pereira, J. A., Santos, A., Silv Bacelar, E., & Correia, C. (2006). Scion-rootstock interaction affects the physiology and fruit quality of sweet cherry. Tree Physiology, 26, 93-104.34.Lezzoni, A. F., Schmidt, H., & Albertini, A. (1991). Cherries. pp. 109-175. In: J. N. Moore and J. R. Ballington (Ed.), Genetic Resources of Temperate Fruit and Nut Crops. International Society for Horticultural Science (ISHS), Wageningen, Netherland.35.Remon, S. A., Ferrer, A., Marquina, P., Burgos, J., & Oria, R. (2000). Use of modified atmospheres to prolong the postharvest life of Burlat cherries at two different degrees of ripeness. Journal of the Science of Food and Agriculture, 80, 1545-1552.36.Stojanovic, M., Milatovic, D., Kulina, M., & Alic-Dzanovic, Z. (2012). Pomological properties of sweet cherry cultivars on Gisela 5 rootstock in the region of Sarajevo. Third International Scientific Symposium"Agrosym Jahorina 2012", 183-187.37.Pérez-Sánchez, R., Gómez-Sánchez, M. A., & Morales-Corts, R. (2008). Agromorphological characterization of traditional Spanish sweet cherry (Prunus avium L.), sour cherry (Prunus cerasus L.) and duke cherry (Prunus×gondounii Red.) cultivars. Spanish Journal of Agricultural Research, 6 (1), 42-55.38.Martinez-Romero, D., Alburquerque, N. J., Valverde, M., Guillén, F., Castillo, S., Valero, D., & Serrano, M. (2006). Postharvest sweet cherry quality and safety maintenance by Aloe vera treatment: a new edible coating. Postharvest Biology and Technology, 39, 93-100.39.Palou, L., Crisosto, C. H., Garner, D., & Basinal, L. M. (2003). Effect of continuous exposure to exogenous ethylene during cold storage on postharvest decay development and quality attributes of stone fruits and table grapes. Postharvest Biology and Technology, 27, 243-254.40.Serrdilla, M. J., Martin, A., Ruiz-Moyano, S., Hernandez, A., Lopez-Corrales, M., & de Guia Cordoba, M. (2012). Physicochemical and sensorial characterisation of four sweet cherry cultivars grown in Jerte Valley (Spain). Food Chemistry, 133, 1551-1559.
پژوهش‌های تولید گیاهی
دوره 31، شماره 2
تیر 1403
صفحه 103-119

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار