بررسی کارآیی مصرف نور، شاخص‌های فنولوژیکی و فیزیولوژیکی هیبریدهای ذرت در تراکم‌های مختلف کاشت

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

با این فرض که تمام شرایط گیاهی و محیطی مناسب باشند، به‌دست آوردن شرایط مطلوب مستلزم تنظیم تراکم در واحد سطح و افزایش کارآیی مصرف نور می‌باشد. بنابراین به‌منظور بررسی خصوصیات فنولوژیکی و فیزیولوژیکی سه هیبرید زودرس، متوسط‌رس و دیررس ذرت در 7 تراکم مختلف، آزمایشی در سال زراعی 1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیپ‌های رشدی شامل 1V= رقم دیررس (704)، 2V= رقم متوسط‌رس (504) و 3V= رقم زودرس (260) در 7 تراکم 30=1D، 50=2D، 70=3D، 90=4D، 110=5D، 130=6D و 150=7D هزار بوته در هکتار در آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های نواری در سه تکرار اجرا شد. نتایج آزمایش نشان داد که فاکتور تراکم اثر معنی‌داری بر طول دوره رشد گیاه و اثر متفاوتی بر روند تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص و دوام سطح برگ داشت. رسیدن به شاخص‌های مطلوب برای رقم دیررس در تراکم 3D، برای رقم متوسط‌رس در تراکم 4D و برای رقم زودرس در تراکم 5D به‌دست آمد. با افزایش تراکم شاخص سطح برگ، میزان کارآیی مصرف نور و ماده خشک افزایش یافت. در تراکم‌های بالاتر از حد مطلوب فاصله زمانی بین گرده‌افشانی و کاکل‌دهی افزایش یافت ولی طول دوره رشد در گیاه کاهش یافت. این بررسی نشان داد که شاخص‌های فنولوژیکی و فیزیولوژیکی مطلوب به تیپ رشد گیاه، تراکم و کارآیی مصرف نور بستگی دارد. به‌طوری‌که برای رقم دیررس با طول دوره رشد بیش‌تر می‌توان تراکم را کم‌تر در نظر گرفت و برای رقم متوسط‌رس و زودرس، تراکم را افزایش داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Radiation use efficiency and phenological and physiological characteristics in hybrids of maize (Zea may L.) on response to different densities

چکیده [English]

In order to determine radiation use efficiency and phenological and physiological characteristics of three maize hybrids on seven plant densities, an experiment was conducted during 2006 growing season in Mashhad, Iran. Three maize hybrids including late-rippening maize (704), medium-rippening (504) and early-rippening maize (260) and seven plant densities including D1=3, D2=5, D3=7, D4=9, D5=11, D6=13 and D7=15 plants m2 were compared in a strip plots design with three replications. There was significant difference on plant growth period and there were difference effects on dry matter, leaf area index, crop growth rate, net assimilation rate, and leaf area duration. Optimum indices were obtained in third plant density (D3) for late-rippening hybrid (704), in fourth plant density (D4) for medium-rippening hybrid (504) and in fifth plant density for early-rippening hybrid (260). When increasing plant density more than optimum rang of density, the time interval between pollination and silking increased while plant growth period decreased. When the plant density increased, leaf area index, dry matter and light use efficiency were increase too.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Radiation
  • Plant density
  • maize
  • Phonological and physiological characteristics