تغییرات کیفیت بذر در طول نمو و رسیدگی بذر در چهار رقم کنجد (Sesamum indicum L.)

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

به‌منظور دست‌یابی بذرهایی با کیفیت بالا، تولیدکنندگان باید قادر به تخمین زمان دقیق رسیدگی بذر باشند. به این منظور در این مطالعه تغییرات کیفیت بذر در طول نمو و رسیدگی دو رقم کنجد بومی به اسامی گرگان و ساری و دو رقم اصلاح‌شده به اسامی داراب 14 و یلووایت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش مزرعه‌ای در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1388 اجرا شد. نتایج نشان داد که رسیدگی فیزیولوژیک (حداکثر وزن بذر) در ارقام یلووایت، داراب 14، گرگان و ساری به‌ترتیب 68 (889)، 70 (957)، 77 (1036) و 75 (1012) روز (درجه روز رشد) بعد از گل‌دهی رخ داد. در این مرحله مقدار رطوبت بذر بر مبنای وزن ‌تر به‌ترتیب 29، 40، 27 و 16 درصد بود. حداکثر کیفیت بذر (حداکثر جوانه‌زنی) در ارقام اصلاح‌شده داراب 14 و یلووایت، 2 و 24 روز بعد و برای ارقام بومی گرگان و ساری، 10 و 6 روز قبل از زمان وقوع رسیدگی فیزیولوژیک رخ داد، این مطلب بیانگر آن است که زمان وقوع حداکثر کیفیت بذر در کنجد با رسیدگی فیزیولوژیک مصادف نیست. بین ارقام از نظر زمان وقوع حداکثر کیفیت بذر و رسیدگی فیزیولوژیک تنوع وجود داشت. به‌طورکلی، برای دست‌یابی بذرهایی با کیفیت بالا در کنجد، برداشت باید در 1000-900 درجه روز رشد پس از گل‌دهی انجام شود. در این زمان، رطوبت بذر بین 35-25 درصد می‌باشد. همچنین، رنگ کپسول‌های قسمت پایین و وسط بوته از سبز به قهوه‌ای یا زرد (بسته به رقم) تغییر رنگ دادند. از این‌رو می‌توان از تغییر رنگ کپسول‌ها نیز به‌عنوان معیاری دیگر، برای برداشت کنجد استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Changes in seed quality during seed development and maturation in four cultivars sesame (Sesamum indicum L.)

چکیده [English]

In order to achieve high quality seeds, producers must be able to estimate the accurate harvest maturity time seeds. The objective of this study was to investigate changes in seed quality during seed development and maturation in the two cultivars native of the Sari and Gorgan and two cultivars modified of the Darab14 and Yellowhite. A field experiment was conducted in during 2009 at Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources,Gorgan,Iran. The results indicated that physiological maturity (maximum dry weight of seed) achieved at about 68 (889), 70 (957), 77 (1036) and 75 (1012) days after flowering (growth degree days) for Yellowhite, Darab14, Gorgan and Sari cultivars, respectively. At this date, the seed moisture content was 29, 40, 27 and 16% (wet basis), respectively. Maximum seed quality occurred at 2 and 24 days later for cv. Darab14 and Yellowhite, and 10 and 6 days earlier for cv. Sari and Gorgan, when compared to physiological maturity of seeds. The results indicated that there was significant difference as aspect the time to achieve to maximum seed quality and physiological maturity in sesame. Generally, for to achieve high quality seeds in sesame, must was done harvest at 900-1000 degree-days after flowering. At the date, the moisture content of seeds were between 25-35% (wet basis) and color lower and middle capsules were change from green to brown or yellow (depending on cultivar). Hence, color identification of the capsules can be used as an additional indicator for sesame harvest.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Physiological maturity
  • Seed production
  • Sesame