بررسی عملکرد و برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیک و زراعی کلزای بهاره تحت تنش کمبود آب

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثرات کمبود آب در مراحل مختلف فنولوژیک کلزای بهاره، روی عملکرد و اجزای عملکرد دانه و روغن و ارزیابی قابلیت شاخص‌های دمای تاج پوشش برگ و مقدار نسبی آب برگ در بازتاب اثرات کمبود آب در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی طی سال زراعی 1386 به اجرا درآمد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل شامل دو فاکتور تنش خشکی در 4 سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری در مراحل ساقه‌روی، گل‌دهی و پر شدن خورجین‌ها و ژنوتیپ با 2 سطح هایولا 401 و آرجی‌اس 300، بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار پیاده گردید. نتایج نشان دادند که کمبود آب در تمام مراحل اعمال، باعث افزایش دمای تاج پوشش برگ و کاهش مقدار نسبی آب برگ، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، شاخص برداشت، عملکرد دانه و روغن شد. همبستگی‌های معنی‌داری بین دمای تاج پوشش برگ و مقدار نسبی آب برگ با یکدیگر و با عملکرد دانه و روغن دیده شد. به‌نظر می‌رسد این دو شاخص برای شناسایی اثرات کمبود آب در کلزای بهاره قابل استفاده باشند. بیش‌ترین افت عملکرد دانه و روغن در شرایط کمبود آب در مراحل گل‌دهی و پر شدن خورجین‌ها رخ داد، بنابراین تأمین آب کافی در این مراحل برای دست‌یابی به عملکرد قابل‌قبول، ضروری به‌نظر می‌رسد. بین دو ژنوتیپ مورد مطالعه، هایولا 401 همواره از عملکرد دانه و روغن بالاتری برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of yield and some physiological and agronomical traits of spring oilseed rape under water deficit stress

چکیده [English]

Seed and oil yields, its components and two physiological indices including leaf canopy temperature (Tc) and relative water content (RWC) were evaluated in two spring oilseed rape cultivars (RGS 300 and Hyola 401) under non-stressed and water deficit imposed during stem elongation, flowering and seed filing stages. The experiments were conducted as a factorial consisted of 2 factors including irrigation and genotypes based on a randomized complete block design with three replications. The study was conducted in research center for agriculture and natural resources of East Azarbaijan, Iran(46° 2′ E, 37° 58′ N). The results indicated that occurring water deficit in all stages, increased Tc and decreased RWC, siliques per plant, seeds in silique, harvest index, seed and oil yields. Significant correlations among RWC, TC, seed and oil yields were observed. Tc and RWC indices could be used to determine water deficit effects in spring oilseed rape cultivars. Since occurring drought during flowering and seed filing stages had the most negative effects on seed and oil yields, therefore it seems that irrigation of spring oilseed rape cultivars during these stages, is important for achieving acceptable yield. Hyola 401 indicated higher amounts of seed and oil yields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Physiological indices
  • Spring oilseed rape
  • water deficit stress
  • Seed yield