اثر گیاهان پوششی بر خصوصیات علف‌های هرز و عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور ارزیابی تراکم و وزن خشک علف‌های هرز و عملکرد دانه و روغن گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.) تحت تأثیر گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 88-1387 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار گیاه پوششی شبدر سفید، شنبلیله، ماشک گل و خلر و شاهد (بدون گیاه پوششی) بودند. صفات مورد مطالعه شامل تراکم نسبی، تراکم و وزن خشک علف‌های هرز در پنج مرحله نمونه‌برداری و عملکرد دانه و روغن کرچک بودند. نتایج نشان داد که در مرحله‌های اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم نمونه‌برداری کمترین دامنه تراکم نسبی به ترتیب برای هفت‌بند (75/1-0 درصد)، خرفه و سوروف (80/23-88/5 درصد)، خرفه (80/23-43/1 درصد)، تاج خروس ریشه قرمز (77/27-88/5 درصد) و پیچک صحرایی (66/26-55/5 درصد) مشاهده شد. اثر گیاهان پوششی بر تراکم و وزن خشک علف‌های هرز در مراحل مختلف نمونه‌برداری و عملکرد دانه و روغن کرچک معنی‌دار (05/0p≤) بود. کمترین و بیشترین تراکم کل علف‌های هرز به ترتیب برای ماشک و شاهد با 67/378 و 39/1021 بوته در متر مربع حاصل گردید. بیشترین عملکرد دانه و روغن کرچک برای ماشک گل خوشه‌ای به ترتیب برابر با 94/475 و 75/182 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاشت گیاهان پوششی را می‌توان به عنوان راهکاری اکولوژیک برای مدیریت علف‌های هرز و بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی نظیر کرچک مدنظر قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effect of cover crops on weed criteria and quantitative and qualitative yield of caster bean (Ricinus communis L.)

چکیده [English]

In order to evaluate the density and dry weight of weeds and seed and oil yield of castor bean Ricinus communis L.) as a medicinal plant affected by cover crops, an experiment was conducted at the Agricultural Research Station, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, during growing season of 2008-2009. Treatments were four cover crops included white clover, fenugreek, hairy vetch and rough and control (without cover crop). Criteria such as relative density, density and dry weight of weeds at five sampling stages and seed and oil yield of castor bean. The results showed that the lowest relative densities were observed in knot grass (0-1.75%), purslane and pigweed (5.88-23.80%), purslane (1.43-23.80%), redroot amaranth (5.88-27.77%) and field bind weed (5.55-26.66%) at the first, second, third, fourth and fifth sampling stages, respectively. The effect of cover crops was significant (p≤0.05) on density and dry weight of weeds at the different sampling stages and seed and oil yield of castor bean. The minimum and maximum total densities of weeds were achieved in hairy vetch and control with 378.67 and 1021.39 species.m-2, respectively. The highest seed and oil yield of castor bean were recorded in hairy vetch with 475.94 and 182.75 kg.ha-1, respectively. Generally, it concluded that cover crops are ecological weed management and improvement in quantitative and qualitative yield of medicinal plants such as castor bean.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable agriculture
  • Weed biomass
  • Hairy vetch
  • White clover