مطالعه سازگاری رشد و نمو و پتانسیل دارویی و زینتی مریم گلی کبیر (Salvia sclarea) در شرایط اقلیمی مشهد

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

مریم گلی گیاهی است متعلق به خانواده نعنائیان که از روزگاران قدیم در مجموعه گیاهان دارویی مورد توجه خاص بوده و امروزه اسانس گونه‌های مختلف آن در صنایع داروسازی، عطرسازی و فرآورده‌های بهداشتی- آرایشی و نیز به‌عنوان طعم‌دهنده در صنایع غذایی و نوشیدنی کاربردهای مهمی دارد. این پژوهش به‌منظور بررسی سازگاری این گیاه به شرایط کشت شده و پتانسیل‌سنجی آن به‌منظور استفاده دارویی و زینتی انجام شد. بذور وحشی این گیاه ابتدا در گلدان جهت رشد اولیه کاشته شد و پس از رشد اولیه، نشاها در مرحله 8-6 برگی به زمین اصلی انتقال یافتند. کلیه ویژگی‌های فنولوژیک گیاه طی مراحل مختلف رشد گیاه ثبت شد. بوته‌ها در نیمه اول تیرماه وارد فاز زایشی شدند و برخی شاخص‌ها در مرحله گل‌دهی (ارتفاع گیاه، طول و قطر برگ، تعداد برگ، تعداد ساقه گل‌دهنده، ارتفاع گل‌آذین و ماندگاری گل بر روی بوته) بررسی شد. همچنین اجزای اسانس در مرحله گلدهی کامل توسط دستگاه GC و GC-MS مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که این گیاه سازگاری خوبی جهت کشت و کار و اهلی کردن در شرایط آب و هوایی مشهد دارد. گیاهان در مرحله گلدهی کامل دارای بیشترین میزان اسانس بوده و مهم‌ترین اجزای اسانس شامل، لینالول (03/30 درصد)، لینالیل استات (08/23 درصد) و آلفا ترپینئول (13/11 درصد) بود. همچنین به‌دلیل زیبایی برگ و گل‌های این گیاه و وجود عطر فراوان در مرحله گل‌دهی و عدم نیاز به شرایط خاص جهت پرورش و مقاومت به شرایط نامساعد به‌نظر می‌رسد که گیاه بسیار مناسبی جهت کشت و کار و همچنین کشت در فضای سبز با هدف زینتی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of growth and development adaptability and medicinal-ornamental potential of Clary sage (Salvia sclarea L.) cultivated in Mashhad climatic conditions

چکیده [English]

Salvia genus belongs to lamiaceae family that was used in ancient and its application in culinary, flavor cosmetics, food and drinking industries is important. In the present study to assess compatibility of Salvia sclarea to field condition and determine its potential for medicinal and ornamental applications, wild seed were cultured in pots. After initial growth, seedlings at 6-8 leaf stage transfered to main plots. All phenologic characteristic were recorded during growth stages. The plants entered in flower phase (first half of July) and during the flowering period, growth indexes such as plant height, leaf length and diameter, leaf number, flowering stems number, inflorescence height, and essential oil content were measured. Also essential oil composition in full flowering stage identified by GC and GC-MS. The results showed this plant had good compatibility for culture and domestication in this condition. Aerial parts of plant, especially inflorescence part (freshly) contained the essential oil that the main constituents were linalool (30.03%), linalyl acetate (23.08%) and α-terpineol (11.13%). Due to leaf and flower beauty, compound aroma in flower stage and easy care, this plant could be used as an ornamental in urban green space.

کلیدواژه‌ها [English]

  • phenology
  • Essential oil
  • Ornamental plants
  • Salvia sclarea
  • Linalool