تأثیر تنش آبی بر ویژگی‌های ظاهری، عملکرد و درصد اسانس در گیاه ریحان (رقم کشکنی لو لو) (keshkeni luvelou)

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی سطوح مختلف تنش آبی بر خصوصیات ظاهری، درصد و عملکرد اسانس گیاه ریحان اصلاح‌شده رقم کشکنی لولو، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار انجام شد. برای اجرای این آزمایش، از گلدان‌هایی با قطر دهانه 20 سانتی‌متر و ارتفاع 18 سانتی‌متر، استفاده گردید. تیمارهای تنش آبی شامل: A (هر 12 ساعت، 125 میلی‌لیتر آب)، B (هر 24 ساعت، 250 میلی‌لیتر)، C (هر 48 ساعت، 250 میلی‌لیتر)،  D(هر 72 ساعت، 500 میلی‌لیتر)، E (هر 72 ساعت، 250 میلی‌لیتر)، F (هر 48 ساعت، 125 میلی‌لیتر) بودند. متغیرهای اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع گیاه، وزن تر، وزن خشک، تعداد برگ، وزن خشک ریشه، ارتفاع گل‌آذین، تعداد شاخه‌های جانبی، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج نشان داد که تیمارها در سطح 01/0 برروی متغیرهای اندازه‌گیری شده تأثیر معنی‌داری داشتند. در بیشتر موارد تیمار B بهترین نتیجه و بیش‌ترین عملکرد را داشت و تیمار E از کم‌ترین مقدار برخوردار بود. تیمار  Aنیز همانند تیمار B در بیشتر صفات مطلوب، نتیجه خوبی داشت و تیمار  Dنیز در بسیاری از صفات نتیجه‌ای مشابه تیمار E داشت. بین تیمار A و B در بیشتر صفات اختلاف معنی‌داری وجود نداشت، یعنی با زیاد شدن دور آبیاری و یا کم شدن میزان آن تأثیری بر خصوصیات رشدی نشان نداد همچنین تیمار C که در آن میزان آب افزایش و دور آبیاری نیز طولانی‌تر شد، نتوانست عملکردی مانند تیمار A و B داشته باشد، ولی نسبت به سایر تیمارها عملکرد بالاتری داشت. نتایج کلی نشان داد که در تیمار تنش متوسط (C و D) بالاترین درصد و عملکرد اسانس به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of water stress on morphological characteristic and essential oil content of improved sweet basil (Ocimum basilicum L.)

چکیده [English]

A pot experiment in Randomized Complete Blocks Design (RCBD) with six treatments in four replications was conducted to study the effect of water stress on morphological characteristics and essential oil content of improved basil (Ocimum basilicum c.v. Keshkeni luvelou). The irrigation treatments for induction of water stress were: A: (125 ml/ 12 h), B: (250 ml/ 24 h), C: (250 ml/ 48 h), D: (500 ml/ 72 h),
E: (250 ml/ 72 h), F: (125 ml/ 48 h). According to the results of statistical analysis, different levels of water stress had significant effect (P<0.01) on measured factors (herb fresh and dry weight, plant height, leaf number, root dry weight and essential oil content). The results showed that the highest fresh and dry herb produced in treatment B (250 ml/ 48 h) and the lowest one produced in treatment E (250 ml/72 h). There was not significant difference between treatment A and B as growth factor as concerned that is with increasing of irrigation time and decreasing of water content (250 ml to 125 ml), there was no significant effect on growth factors, in the other hand, with increasing of irrigation time and water content in treatment D, yield was higher than of the treatments except treatments A, B. These results showed that water stress influenced the yield and essential oil content of the plants and the best irrigation regime was determined as 500 ml/ 72 h. In conclusion, the highest essential oil content and yield produced in moderate water stress treatments (C and D).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ocimum basilicum
  • Water stress
  • Essential oil
  • Yield