تأثیر زمان برداشت و قطر ریشه بر میزان گلیسیریزین در گیاه شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra)

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

گیاه دارویی شیرین‌بیان با نام علمیglabra  Glycyrrhiza از تیره لگومینوز (Fabaceae) می‌باشد. گلیسیریزین مهم‌ترین ترکیب شیمیایی در بین ترکیبات موجود در شیرین‌بیان است که 50 برابر ساکاروز شیرینی دارد. این ماده به‌عنوان ماده اولیه در داروسازی و در درمان بسیاری از بیماری‌ها و نیز در صنایع دخانیات، شیرینی‌سازی و نوشابه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بررسی به‌منظور تعیین بهترین زمان برداشت و مناسب‌ترین قطر ریشه برای به‌دست آوردن بالاترین میزان گلیسیریزین در این گیاه انجام شد. در سال 1385 ریشه شیرین‌بیان در چهار تاریخ برداشت (بیستم آبان، آذر، دی و بهمن ماه) و در سه قطر مختلف (کمتر از 1 سانتی‌متر، 1 تا 2 سانتی‌متر و بیشتر از 2 سانتی‌متر) در چهار تکرار از استان گلستان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی‌محله) جمع‌آوری گردید. متغیرهای اندازه‌گیری شده شامل وزن تر و وزن خشک (برای اندازه‌گیری درصد رطوبت) و میزان گلیسیریزین بود. استخراج گلیسیریزین با متانول و اندازه‌گیری آن با استفاده کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا صورت گرفت. نتایج نشان داد که کمترین قطر ریشه‌ها، دارای کمترین درصد رطوبت (46/32 درصد) و بیشترین میزان گلیسیریزین (187/1 درصد) بود. همچنین، ریشه‌های برداشت شده در دی ماه در مقایسه با زمان‌های دیگر برداشت، دارای درصد رطوبت کمتر (26/22 درصد) و گلیسیریزین بیشتری (112/1 درصد) بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of harvest time and root diameter on Glycyrrhizin content in Glycyrrhiza glabra

چکیده [English]

Licorice, Glycyrrhiza glabra (Fabaceae), is one of the herbal medicines. Glycyrrhizin is the importance content through compounds exiting in licorice, which is 50 times sweeter than sucrose. Glycyrrhizin used as the primary matter in pharmacy and used to remedy of many diseases, and also, used in tobacco, confectionary and beverage industries. Since Glycyrrhizin in the phases of growth received at maximum and then decreased; and also to consider of root diameter and harvest time effect on active substance content, This study done for determine the best harvest time and suitable root diameter to obtain the greatest Glycyrrhizin in this plant. For this study, root of Glycyrrhiza glabra were collected in four times (Nov, Dec, Jan and Feb) and in three root diameter (<1 Cm, 1-2 Cm and >2 Cm) from gorgan (Araghi mahalle agricultural station). Variant of measurement in this study were including fresh weight, dry weight (for determination of percentage of humidity) and glycyrrhizin content. Extraction of glycyrrhizin was done with methanol and its measurement done with used hight performance liquid chromatography (HPLC). The result showed that the least root diameter were containing the least humidity percentage (32.46%) and the greatest of glycyrrhizin (1.187%), the root were harvested in Jan., in comparison with other harvest time, were containing the least humidity percentage (22.26%) and the greatest amount of glycyrrhizin (1.112%).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Glycyrrhiza glabra
  • Glycyrrhizin
  • Harvest time
  • Root diameter