بررسی پتانسیل خودآسیبی پوسته 10 رقم برنج (Oryza sativa L.) ایرانی بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه برنج

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی اثرات 4 غلظت عصاره پوسته برنج (شاهد، 5، 10 و 15 درصد) بر رشد آن، 10 رقم برنج ایرانی در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی با 3 تکرار و در دو شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که عصاره پوسته برخی از ارقام برنج تأثیر تحریک‌کنندگی و برخی دیگر اثر بازدارندگی روی رشد همان رقم داشتند. میانگین سه غلظت عصاره نشان داد که رقم بهنام چالوس بیشترین تحریک‌کنندگی را بر درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و وزن خشک کل داشت. میزان تحریک‌کنندگی بر سرعت جوانه‌زنی در رقم نعمت و طول ساقه‌چه در رقم تابش معنی‌دار گردید (01/0P≤). در تحقیقات گلخانه‌ای، رقم نعمت بیشترین تحریک‌کنندگی را بر طول ساقه‌چه و وزن خشک ریشه‌چه نشان داد. طول ریشه‌چه در رقم تابش، سرعت جوانه‌زنی و وزن خشک کل در رقم گرده و وزن خشک ساقه‌چه در رقم زرک اختلاف معنی‌داری را در بین غلظت‌های مختلف عصاره نشان دادند (01/0P≤). نتایج آزمون نشان‌دهنده وجود اثرات مختلف آللوپاتیک (بازدارندگی و تحریک‌کنندگی) در ارقام مختلف برنج می‌باشد. ارقام اصلاحی برخلاف ارقام بومی بیشترین تحریک‌کنندگی را بر رشد گیاهچه خود نشان دادند. افزایش غلظت عصاره سبب بیشتر شدن تأثیر تحریک‌کنندگی ارقام اصلاحی بر صفات مورد بررسی بر گیاهچه خود شد. افزایش غلظت عصاره پوسته ارقام بومی برنج سبب کاهش معنی‌دار رشد ریشه گیاهچه از نظر طول و وزن خشک گردید (01/0P≤).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study the Autoallelopathic potential of seed hull of ten Iranian rice cultivars (Oriza sativa L.) on germination and rice seedling growth

چکیده [English]

In order to study the effects of four concentrations (check, 5, 10 and 15%) of hull extracts on growth of 10 iranian rice cultivars, two experiments were conducted in completely randomized block design with factorial arrangement and three replications at two sites, laboratory and greenhouse. Laboratory study showed that same rice hull extracts had stimulat effects and the others had inhibitory effects on seedling growth of the same cultivar. Behnam Chalos cultivar showed the highest stimulation on germination percentage, root length and total dry weight of seedlings. The rice hull extract of nemat and tabesh exhibited the most stimulation on shoot length and germination rate of the same seedlings, respectively (P≤0.01). The result of greenhouse research suggested that rice hull extract of nemat cultivar had the greatest stimulatory on shoot length and root dry weight of the same seedling. Root length in tabesh cultivar, germination rate and total dry weight in gerdeh cultivar and shoot dry weight in zarak cultivar were more stimulated than other cultivars (P≤0.01). The results suggest that various allelopathic effects (inhibition and stimulation) exist in rice hull extract of different cultivars. Rice hull extract from breeding cultivar contrary to native cultivars had the greatest stimulatory on seedling growth. Enhanc of aqueous extract concentration increased stimulation effects on seedling traits in breeding cultivars. Length and dry weight of seedling root was decreased in rice native cultivars under rice hull extract (P≤0.01).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rice
  • Growth factors
  • Allelopathy
  • Autoallelopathy