تأثیر تاریخ کاشت و تراکم گیاهی بر عملکرد، اجزای عملکرد و مواد مؤثره هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis L.)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زراعت- اکولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

4 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار

چکیده

سابقه و هدف: هندوانه ابوجهل یکی از گیاهان دارویی مهم در طب سنتی می‌باشد و عمدتاً در مناطق خشک و بیابانی رشد می‌کند که تاکنون تحقیقات اندکی پیرامون نیازهای زراعی آن انجام شده‌است. در بین عوامل مختلف زراعی تعیین مناسب‌ترین تاریخ کشت و تراکم گیاهی جهت حصول عملکرد مناسب، ضروری‌ترین فاکتورها محسوب می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی هندوانه ابوجهل انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت مزرعه‌ای در قالب طرح اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 92-1391 در شهرستان سبزوار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت(15 فروردین، 15 اردیبهشت و 15 خرداد) و فاکتور فرعی شامل سه تراکم(2، 4 و 8 بوته در مترمربع) انتخاب شد. در پایان فصل رشد تعداد میوه در مترمربع، وزن خشک تک میوه، تعداد دانه در میوه، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، عملکرد میوه و عملکرد دانه به‌عنوان متغیرهای کمی و درصد کوکوربیتاسین و کلوسینتین به‌عنوان متغیرهای کیفی اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاریخ کاشت و سطوح تراکم بر اکثر صفات مورد مطالعه تأثیر معنی‌داری داشتند ولی اثرات متقابل در بیشتر صفات معنی‌دار نشد. تأخیر در کاشت سبب کاهش معنی‌دار تعداد میوه در مترمربع، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد میوه و دانه، شاخص برداشت، مقدار کلوسینتین و کوکوربیتاسین میوه شد ولی وزن صد دانه و تعداد دانه در میوه تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفت. اختلاف معنی‌داری بین تاریخ کاشت اول و دوم از نظر تعداد میوه در مترمربع، عملکرد دانه، شاخص برداشت، مقدار کلوسینتین و کوکوربیتاسین میوه وجود نداشت. تاریخ کاشت 15 خرداد بیشترین وزن خشک تک میوه را تولید نمود ولی اختلاف آن با تاریخ کاشت 15 فروردین معنی‌دار نبود. با افزایش تراکم، تعداد میوه در مترمربع، عملکرد بیولوژیک، عملکرد میوه و عملکرد دانه، مقدار کلوسینتین و کوکوربیتاسین میوه به‌صورت معنی‌داری افزایش یافت. وزن خشک تک میوه، تعداد دانه در میوه، وزن صد دانه و شاخص برداشت تحت تأثیر تراکم بوته قرار نگرفت. اختلاف معنی‌داری بین تراکم 4 و 8 بوته در مترمربع از نظر تعداد میوه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد میوه، عملکرد دانه، مقدار کلوسینتین و کوکوربیتاسین میوه وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد بالاترین عملکرد دانه و میوه در گیاه هندوانه ابوجهل در تاریخ کاشت 15 فروردین و تراکم 4 بوته در مترمربع حاصل گردید. از نظر صفات کیفی تاریخ کاشت 15 اردیبهشت و تراکم 8 بوته در مترمربع برای کوکوربیتاسین و تراکم 2 بوته در مترمربع برای کلوسینتین مناسب‌ترین تاریخ کشت و تراکم گیاهی بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effect of planting date and plant density on yield, yield components and active components of bitter apple (Citrullus colocynthis L.)

نویسندگان [English]

  • H. Marvi 1
  • P. Rezvani Moghaddam 2
  • M. Jahan 3
  • M. Armin 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Background and objectives: Bitter apple (Citrullus colocynthis L.) is one of the most important plant in traditional medicine that grows at arid and semi-arid conditions, little information about agronomic requirement of bitter apple is avalable. Among different agricultural managements, sowing date and plant density are the main factors for achiving highest yield.This study was conducted for evaluating the effects of sowing date and plant density on yield and yield components of bitter apple.
Materials and methods: A field study was conducted as a split plot design based on a Randomized Complete Block design (RCB) with three replications at farm in Sabzevar, Iran in 2013. The main plots consisted of sowing date (4 April, 5 May, 5 June) and the sub plots consisted of plant density (2, 4, 8 plant.m-2). At harvesting time, number of fruit per square meter, fruit dry matter, number of seed per fruit, 100 seeds weight, biological yield, fruit and seed yield, harvest index were measured as quantitative variables and colocynthin and cucurbitacin content were measured as qualitative variables.
Results: The result of analysis of variance showed that plant density and sowing date had significant effect on all studied traits but interactions between most of the studied traits were not significant. Delaying in sowing date significantly decreased number of fruit per square meter, biological yield, fruit and seed yield, harvest index, colocynthin and cucurbitacin content whereas seed weight and number of seed per fruit did not affect by sowing date.There was no significant difference between sowing date on June 4 and May 5 for number and dry matter of fruit, seed yield, harvest index, colocynthin and cucurbitacin content. Sowing date of June 5 had the highest fruit dry matter that had no significant difference with April 4. Increasing plant density was increased number fruit, biological yield, fruit and seed yield, colocynthin and cucurbitacin content. Plant density did not significantly effect on fruit dry matter, the number of seed per fruit, 100 seed weight and harvest index. There were no significant difference between 4 and 8 plant.m-2 for fruit number per square meter, biological yield, fruit yield and seed yield, colocynthin and cucurbitacin content.
Conclusion: Overall, the result of this experiment showed that the highest seed yield and fruit yield were obtained on April 4 sowing date and 4 plant.m-2. In terms of quality of active components, the best sowing date and plant density were on May 5 and 8 plant.m-2 for cucurbitacin and 2 plant.m-2 for colocynthin.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bitter apple
  • Sowing date
  • Plant density
  • Yield

مراجع

1.Abd El-Hamed, K.H. and Mohammed Elwan, M.W. 2011. Dependence of Pumpkin
yield on plant density and variety. Amer. J. Plant Sc. 2.636-643.
2.Abdelrahim, A., Alian, A.M. and Elmahi, H.M. 2013. Phytochemical analysis of
some chemical metabolites of Colocynth Plant (Citrullus colocynthis L.) and its
activities as antimicrobial and antiplasmodial. J. Basic. Appl. Sci. Res. 3: 5.228-
236.
3.Arora, D., Brar, R., Singh, R. and Vashisht, V.K. 2013. Effect of planting density on earliness and fruit and seed yield of Muskmelon. HortFlora Res. Spectrum. 2: 3.
255-258.
4.Ayodel, O.J. and Salami, A.E. 2006. Physiological response of two variants of egusi melon (Citrullus lanatus) to plant population density in a humid environment. J. of Food, Agri. and Envir. 4.110-113.
5.Babayee, S.A., Daneshian, J. and Baghdadi, H. 2012. Effect of plant density and
irrigation interval on agronomical traits of Cucurbita pepo. Tech. J. Engin. Appl.
Sci. 2: 8.258-261.
6.Bahlgerdi, M., Aroiee, H. and Azizi, M. 2014. The study of plant density and
planting methods on some growth characteristics, seed and oil yield of medicinal
pumpkin (Cucurbita pepo). Amer. J. Life Sci. 2: 5.319-324.
7.Ban, D., Goretana, S. and Oplanić, M. 2011. Growth and yield response of
Watermelon to in-row plant spacings and mycorrhiza. Chilean J. Agri. Res. 71: 4.
8.Dadkhah, A., Kafi, M. and Rasam, Gh. 2009. The effect of planting date and plant
density on growth traits, yield quality and quantity of Matricaria (Matricaria
chamomilla). J. Hort. Sci. 23: 2. 100-107.
9.Bhilla, H.S. 1985. Response of Muskmelon within row plant spacing. Ind. Aca. Sci.
94: 99-100.
10.Ebadi, M., Gholipoori, A. and Nikkhah Bahrami, R. 2008. The effect of pruning
and distance between plants on yield and yield components of pumpkin (Cucurbita
pepo L.). Pajouhesh Sazandegi. 21: 1.41-47.
11.Gurudeeban, S., Satyavani, K. and Ramanathan, T. 2010. Bitter apple (Citrullus
colocynthis): An overview of chemichal composition and biomedical potentials.Asian J. Plant Sci. 9: 7.394-401.
12.Gurudeeban, S., Ramanathan, T., Satyavani, K. and Dhinesh, T. 2011. Antimicrobial effect of coastal medicin plant– Citrullus colocynthis against pathogenic microorganisms. Afric. J. Pure and Appl. Chem. 5: 5.119-122.
13.Hafideh, F.T. 2002. Effect of foliage density and plant spacing on the number of flowers produced, sex expression, and early and total fruit weight of summer squash (Cucurbita pepo L.) Dirasat. Agri. Sci. 28: 178-183.
14.Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Azizi, G. and Khazaei, H.R. 2008. Feasibility study for domestication of Teucrium polium L. based on ecological agriculture.Iranian J. Field Crops Res. 2. 395-404. (In Persian)
15.Kultur, F., Harrison, H.C. and Staub, J.E. 2001. Spacing and genotype affect fruit sugar concentration, yield, and fruit size of Muskmelon. Hort. Sci. 36: 2.274–278.
16.Latifi, M., Barimavandi, A.R. and Sedaghatpoor, SH. 2012. Sowing date and plant population effects on seed yield of Cucurbita pepo. Int. J. Agri. and Biol. 14.641- 644.
17.Lima, M.S., Cardoso, A.I.I. and Verdial, M.F. 2003. Plant spacing and pollen quantity on yield and quality of Squash seeds. Hort. Brasil. 21. 443–447.
18.Martin, P.A., Blackburn, M., Matsuo, K. and Li, B.W. 2002. Stabilization of cucurbitacin E-glycoside, a feeding stimulant for diabroticite beetles, extracted from bitter Hawkesbury watermelon. J. Insect Sci. 2: 19.
19.Mirheidar, H. 1996. Education Plant. Office of Islamic Culture Publication. 3.532.(In Persian)
20.Nerson, H. 2002. Relationship between plant density and fruit and seed production in muskmelon. J. Amer. Hort. Sci. 127: 5.855-859.
21.Nerson, H. 2005. Effect of fruit shape and plant density on seed yield and quality of squash. Sci. Hort. 105.293-304.
22.Ogbonna, P.E., and Obi, I.U. 2000. Effect of manure and planting date on the growth and yield of egusi melon (Colocynthis citrullus L.) in the Nsukka plains of south eastern Nigeria. Samaru J. Agri. 16. 63-74.
23.Ogbonna, P.E. 2009. Yield Responses of “Egusi” Melon (Colocynthis citrullus L.) to rates of NPK 15: 15:15 fertilizer. American-Eurasian J. Sustain. Agri. 3: 4.764- 770.
24.Pravin, B., Tushar, D., Vijay, P. and Kishanchnad, Kh. 2013. Review on Citrullus colocynthis. IJRPC. 3: 1.
25.Safavi, R. 2011. Flora Iran. Res. Inst. Forests and Rangeland. Tehran. 7: 70. (In Persian)
26.Shabahang, J., Khoramdel, S., Asadi, G.H. and Mirabi, A. 2010. The effect of spacing between rows and planting pattern on yield and grain yield of Summer Squash (Cucurbita pepo). J. Agroeco. 2: 2.417-427. (In Persian)
27.Torkey, H.M., Abou-Yousef, H.M., Abdel Azeiz, A.Z. and Farid, E.A. 2009. Insecticidal effect of Cucurbitacin E Glycoside isolated from Citrullus colocynthis against Aphis craccivora. Aus. J. Basic Appl. Sci. 3: 4.4060-4066.
پژوهش‌های تولید گیاهی
دوره 23، شماره 4
بهمن 1395
صفحه 17-35

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار