بررسی قابلیت انبارمانی و کیفیت فیزیولوژیک بذر دو اکوتیپ گیاه دارویی مریم گلی (Salvia officinalis) با استفاده از آزمون پیری تسریع شده

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه لرستان

چکیده

سابقه و هدف: مریم‌گلی گیاهی است از تیره نعناعیان که دارای خواص دارویی است. کشاورزان این گیاه را از طریق بذر تکثیر می‌کنند. اطلاعات کافی در خصوص توانایی انبارمانی و آزمون بنیه برای مریم‌گلی وجود ندارد. بنابراین این تحقیق برای بررسی پتانسیل انبارمانی و امکان استفاده از آزمون پیری زودرس جهت برآورد ظهور گیاهچه در مزرعه، انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل دو اکوتیپ مریم‌گلی (همدان و اصفهان) و مدت‌زمان اعمال پیری زودرس (دمای 40 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 100 درصد) در پنج سطح (صفر، 24، 48، 72 و 96 ساعت) بود. در این آزمایش صفات درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، درصد گیاهچه غیرعادی، سرعت ظهور گیاهچه در گلدان، بنیه بذر، هدایت الکتریکی، نشت پتاسیم و کلسیم مورد مطالعه قرار گرفت.
یافته‌ها: همه صفات بررسی شده تحت تأثیر مدت پیری و نوع اکو تیپ قرارگرفتند. درصد گیاهچه های غیر عادی تحت تأثیر برهم کنش اکوتیپ و مدت پیری تسریع شده قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده در هر دو اکوتیپ با افزایش مدت‌زمان اعمال پیری، درصد و سرعت جوانه‌زنی با کاهش محسوسی رو به رو شد که این کاهش در اکوتیپ همدان به ‌مراتب از اکوتیپ اصفهان شدیدتر بود. در اثر تیمار پیری، میزان نشت پتاسیم، کلسیم و هدایت الکتریکی افزایش یافت. افزایش هدایت الکتریکی ناشی از پیری زودرس در اکوتیپ همدان بیشتر از اکوتیپ اصفهان بود.
نتیجه گیری: در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اعمال پیری تسریع شده به مدت 24 و 48 ساعت به ترتیب برای اکوتیپ های همدان و اصفهان، جهت برآورد دقیق تر ظهور گیاهچه در مزرعه مناسب است. در مجموع بذر اکوتیپ اصفهان در مقایسه با اکوتیپ همدان از پتانسیل انبارمانی بیشتری برخوردار بود. نتایج T test نشان داد که درصد جوانه‌زنی استاندارد اکوتیپ ها در آزمایشگاه با درصد سبزشدن آنها در خاک گلدان متفاوت است، لذا آزمون جوانه‌زنی استاندارد در این نوع از بذرها، معرف تعداد بذرهایی که بتوانند در مزرعه سبز شوند نیست.
نتیجه گیری: در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که اعمال پیری تسریع شده به مدت 24 و 48 ساعت به ترتیب برای اکوتیپ های همدان و اصفهان، جهت برآورد دقیق تر ظهور گیاهچه در مزرعه مناسب است. در مجموع بذر اکوتیپ اصفهان در مقایسه با اکوتیپ همدان از پتانسیل انبارمانی بیشتری برخوردار بود. نتایج T test نشان داد که درصد جوانه‌زنی استاندارد اکوتیپ ها در آزمایشگاه با درصد سبزشدن آنها در خاک گلدان متفاوت است، لذا آزمون جوانه‌زنی استاندارد در این نوع از بذرها، معرف تعداد بذرهایی که بتوانند در مزرعه سبز شوند نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study of seed storability and seed physiological quality of two ecotypes of sage (Salvia officinalis) using AA test

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Eisvand
  • Zeinab Farajollahi
چکیده [English]

Background and objectives: Sage is a medicinal plant belonging to Lamiaceae family. Farmers propagate this plant by seed. There is no sufficient information about seed storability and suitable vigor test for sage. Therefore, current research was carried out to find storability potential and probability of using accelerated aging test in predicting field seedling emergence.
Materials and Methods: experiment was carried out in base of completely randomized design with three replications, in 2016, at agronomy laboratory of Lorestan University, Iran. Factors were sage ecotypes (Hamedan and Esfahan) and accelerated ageing (40± ◦C and RH=100%) duration (0, 24, 48, 72 and 96 hour). Germination percentage, speed of germination, root length, shoot height, percent of abnormal seedling, speed of seedling emergence, seed vigor, electrical conductivity and K and Ca leakage were measured.
Results: accelerated aging and ecotype affected all of studied traits. Interaction of accelerated ageing duration and ecotype was significant on percentage of abnormal seedling. In both ecotypes, germination rate and speed were decreased by increasing in accelerated ageing duration; however this decrease was more for Hamedan ecotype than Esfahan ecotype. Accelerated ageing increased K and Ca leakage and electrical conductivity. Ageing induced EC was more in Hamedan ecotype than Esfahan ecotype.
Conclusion: In general, seed of Esfahan ecotype had more storability potential than Hamedan ecotype. T test results showed that result of standard germination test is different with rate of seedling emergence in the soil. Therefore standard germination test is not a good indicator for seedling emergence in farm. Result of this research suggested applying 24 and 48 accelerated ageing before standard germination test for Hamedan and Esfahan ecotype, respectively.
Conclusion: In general, seed of Esfahan ecotype had more storability potential than Hamedan ecotype. T test results showed that result of standard germination test is different with rate of seedling emergence in the soil. Therefore standard germination test is not a good indicator for seedling emergence in farm. Result of this research suggested applying 24 and 48 accelerated ageing before standard germination test for Hamedan and Esfahan ecotype, respectively.
Conclusion: In general, seed of Esfahan ecotype had more storability potential than Hamedan ecotype. T test results showed that result of standard germination test is different with rate of seedling emergence in the soil. Therefore standard germination test is not a good indicator for seedling emergence in farm. Result of this research suggested applying 24 and 48 accelerated ageing before standard germination test for Hamedan and Esfahan ecotype, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • seed deterioration
  • seed vigor
  • Seed storage
  • seed quality
1.Alizadeh, M. and Eisvand, H.R. 2004. Germination percentage and speed and vigor index of
two medicinal plants (Anthemis altissima L. and Eruca sativa L.) under cold room and dry
storage. Iran. J. Med. Arom. Plant. 20: 301-307. (In Persian)
2.Balouchi, H.R., Bagheri, F., Kaid Nezami, R., Movahedi, M. and Ydavi, A. 2013. Effect of
seed aging on germination and seedling growth indices in three cultivars of (Brassica napus
L). J. Plant Res. (Iran. J. Plant. Biol.). 26: 4. 397-411. (In Persian)
3.Bedi, S., Kaur, R., Sital, J.S. and Kaur, J. 2006. Artificial ageing of Brassica seeds of different
maturity levels. Seed Sci. Technol. 34: 2. 287-296.
4.Chitra Devi, L., Kant, K. and Dadlani, A. 2003. Effect of size grading and ageing on sinapine
leaking, electrical conductivity and germination percentage in the seed of mustard (Brassica
juncea L.) Seed Sci. Technol. 31: 2. 505-509.
5.Hosseini, S., Gaderifar, F. and Mohamadnezhad, Y. 2012. Seed vigor tests for estimation of
Vigna radiata emergence in field. Seed Sci. Technol. 2: 1. 47-52.
6.ISTA. 2016. International Rules for Seed Testing, Vol. 2016, Full Issue i–19-8 (284).
http://doi.org/10.15258/istarules.2016.F.
7.Mc-Donald, M.B. 1999. Seed deterioration physiology, repair and assessment. Seed Sci.
Technol. 27: 177-237.
8.Mortazavi, S., Pasbaneslam, B., Tajbakhsh, M. and Zardoshti, M. 2005. Effect of seed
deterioration and salinity on seed vigor of chickpea genotypes under lab and greenhouse
conditions. Agro. Sci. 15: 2. 131-147. (In Persian)
9.Noorhosseini, A., Safarzadeh, M.N. and Sadeghi, M. 2105. Using accelerated ageing and cold
teats in evaluation of seedling length vigor of peanut. J. Seed. Res. 5: 28-42. (In Persian)
10.Roozrokh, M. and Ghasemi Golozani, K. 1998. Effect of seed deterioration on seedling
emergence, yield and yield components of two chickpea varities under normal and limited
irrigation. M.Sc. Thesis in Agronomy, Tabriz University, 101p.
11.Tekrony, D.M. and Egli, D.B. 1991. Relationship of seed vigor to crop yield: a review.
Crop Sci. 31: 816-822.
12.Verma, O.P. and Karan singh, P.V. 1997. Vigor and viability losses in Brassica during
storage. Field Crop Res. 50: 9. 932.